یخچال خشتی ورودی ابرکوه از یخچال های قدیمی و آثار تاریخی ابرکوه واقع در استان یزد می باشد، یخچال خشتی که هنوز از دوران قاجار بر جای خود استوار است در مدخل شهر ابرکوه قرار گرفته که دور گنبد آن ۶۴ متر و ارتفاع آن ۲۲ متر و ضخامت دیواره های آن حدود ۳ متر و عمق انبار یخ آن ۴ متر است.
به طور کلی بخچال ها مخصوص انبار کردن یخ در زمان های گذشته بوده است و تنها راه ورودی به آن عبارت از دریچه کوچکی بوده است که پس از وارد کردن یخ مقداری گیاه خشک روی آن ریخته و بلافاصله دریچه را مسدود می نموده اند تا در تابستان بتوانند از یخ ها استفاده کنند. هر یخچال دارای قسمت هایی چون دیوارهای سایه انداز، حوضچه های تولید یخ و چاله وسیع مخروطی شکل است که بر فراز این چاله، گنبد بزرگ خشتی بنا شده است.
معماری یخچال خشتی ورودی ابرکوه
دیوار گنبد در پایین دارای قطر زیاد است و هر چه به رأس نزدیکتر می شود از قطر آن کاسته شده است و گاه معمار برخی یخچال ها مانند یخچال فتح آباد ابرکوه، برای کم کردن فشار وارد بر گنبد، آن را به صورت پله پله (مطبق) ساخته است. ورودی مخزن های یخ معمولأ رو به شمال قرار داشته است و به وسیله سطحی شیب دار، برای انتقال آسان یخ به حوضچه ها، مرتبط می شدند.
یخچال ها اغلب دارای دو در بوند که یکی در سمت شمال و دیگری در سمت جنوب قرار داشت و در زمستان از در شمال و در تابستان از درب جنوبی استفاده می شد و یخچال دار از طریق این درب، یخ را تحویل مشتری می داد و هنگامی که از درب ها استفاده نمی شد، آنها را با یک تیغه خشت و گل مسدود می کردند.
ارتفاع بلند یخچال ها به این دلیل بوده است که با توجه به اینکه در طی روزهای گرم تابستان گرما در ارتفاع بالاتری قرار گیرد یخ ها ذوب نشوند. معمرین می گویند پس از اینکه یخچال پر می شد، روی یخ ها را با یک نوع گیاه خشکیده به نام “پیزو” می پوشاندند. منتظر امتیاز و نظر شما هستیم.
بیشتر بخوانید
یخچال خشتى ابرکوه بنایی مخروطی شکل با پلانی گِرد و مدور است که به صورت پله‌ای ساخته شده‌است. این سازه در حدود دوازده متر بلندا دارد و نزدیک به همین مقدار نیز ژرفا دارد و قدمت آن به دوره قاجاریه می‌رسد.
جاذبه تاریخی مهم و زیبایی است اما حیف که مطلقا هیچ محافظت و یا حتی توضیحی برای گردشگران در آنجا وجود ندارد