باغ جهانی و موزه اکبریه بیرجند معروف به باغ اکبریه یکی از آثار میراث جهانی یونسکو در ایران است، آدرس باغ اکبریه و موزه اکبریه در بلوار معلم و میدان موزه قرار دارد، ساعات کاری باغ جهانی و موزه اکبریه بیرجند همه روزه از ۷.۳۰ صبح الی ۱۴.۳۰ به غیر از روزهای جمعه میباشد، عمارت و باغ اکبریه، یکی از بناهای تاریخی شهر بیرجند است. این بنا در دوره قاجاریه و به دستور شوکت الملک با معماری استاد الله داد جعفری در دو طبقه ساخته شده است. این باغ در انتهای خیابان معلم در روستای اکبریه که از توابع استان خراسان جنوبی میباشد، واقع شده است. برای بازدید از این جاذبه گردشگری در شهر بیرجند از نقشه باغ اکبریه در ابتدای مطلب استفاده کنید تا با کمک نرم افزارهای گوگل مپ، نشان یا بلد به این مکان تاریخی برسید.
باغ جهانی اکبریه
این باغ با گسترش شهری بیرجند اکنون در داخل شهر قرار گرفته است. این باغ در نشست سی و پنجم یونسکو در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این باغ با نام «مجموعه اکبریه، مسجد و عمارت و باغ» در تاریخ ۲ خرداد ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۳۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. همچنین این باغ در نشست سی و پنجم یونسکو در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
تاریخچه باغ اکبریه
ساخت این مجموعه از اوایل دوره قاجار تا اواخر آن دوره و در چند مرحله انجام شده است. این مجموعه شامل چند عمارت است که قدیمیترین آن مربوط به عمارت حشمت الملک در منتهیالیه شرقی، که شامل دو طبقهاست میباشد. طبقه همکف که دارای دو دالان و راهرو نسبتاً طویل است و ارتباط میان سه بخش مهم مجموعه، یعنی باغ اصلی، باغ جنوبی و اصطبل را برقرار میکند.
عمارت مرکزی با عملکرد تشریفات و پذیرایی از مهمانان که تقریباً به عنوان هستهٔ مرکزی باغ به حساب میآید از تزیینات و چشمانداز بسیار عالی برخوردار است. وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خیابان و نیز خیابانهای منتهی به خیابان اصلی عمارت مرکزی بر زیبایی و طراوت باغ و نمای آن افزودهاست.
باغ جنوبی اکبریه
باغ جنوبی واقع در جبهه جنوبی و کوچکتر از باغ شمالی است. این باغ به وسیلهٔ فضاهایی چون فضاهای خدماتی، عمارت مرکزی و دیواره غربی اصطبل احاطه شدهاست. یکی از عناصر مهم، استخر نسبتاً بزرگ با طرح مربع است که بخش عمده فضای باغ را به خود اختصاص دادهاست. استخر در وسط دارای سکویی مربع شکل است.
دلایل ثبت جهانی باغ اکبریه
از جمله مواردی که سبب گشت تا باغ اکبریه در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت گردد شامل موارد ذیل است: باغ در زمین شیبدار ایجاد گشتهاست، خطوط راست در طراحی باغ استفاده گردیده است، عمارت در بلندترین قسمت باغ احداث گردیده است، یک جوی دائم اصلی و چند جوی فرعی ایجاد گشتهاست به گونهای که صدای آن به گوش میرسد و رابطه نزدیکی با طبیعت ایجاد کردهاست و حد فاصلی بین عمارت و باغ وجود ندارد و همچنین استفاده از درختهای زیاد و سایهدار و اختصاص بیشترین قسمت باغ به کاشت درختان میوه و گیاهان دارویی و زینتی از دیگر عوامل میباشد. درختان موجود در این باغ شامل کاج، انار و توت میباشد و گوشههایی از باغ گلهای تاج خروس به چشم میخورد. از جبهه جنوبی این باغ ورودی به روستای اکبریه تعبیه شدهاست.
مساحت باغ اکبریه
باغ اکبریه با وسعتی حدود ۴۵ هزار متر مربع در بستری کوهستانی واقع شده و متشکل از ۲ بناست که ساختمان قدیمیتر متعلق به حشمتالدوله، پدر ابراهیم شوکتالملک است که تاریخ احداث آن به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه برمیگردد. بنای دیگری که در این مجموعه واقع شده، ساختمان تشریفات است که توسط شوکتالملک بنیان شدهاست.
این باغ به عنوان محل سکونت، پذیرایی و انجام امور دیوانی مورد استفاده قرار میگرفت، به طوری که در لهجه محلی به کلاته سرکار امیر شهرت یافته بود. اسدالله علم در کتاب خاطراتش به پذیرایی پدرش از رضاشاه در همین باغ اشاره میکند. خود او نیز چنانکه میگوید چندبار از شاه و فرح در همین باغ پذیرایی نمود.
معماری باغ جهانی اکبریه
فرم معماری آن ایرانی با الهامی از معماری روسی است که تلفیق آن با معماری اسلامی، سبک معماری نوینی را نشان میدهد. این بنا شامل تالار آیینه، گنبد کلاه فرنگی، تزئینات مقرنس لانه زنبوری و رسمی بندی که صرفاً جهت پذیرایی از نمایندگان سیاسی داخلی و خارجی مورد استفاده قرار میگرفته است. معمار این بنای تاریخی، استاد الله داد جعفری است که در اوایل دوره قاجار این بنا را ساخته است.
موزه اکبریه – موزه باستانشناسی و مردم شناسی اکبریه
هماکنون بخشهای مختلف این باغ و عمارت مورد استفاده اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری خراسان جنوبی است. بخش احداث شده در اوایل دوره قاجار، به عنوان کتابخانه فعال است. از بخش مرکزی که در دوره قاجار احداث شده به عنوان موزه باستانشناسی و مردمشناسی استفاده میشود بخش ساخته شده در دوره پهلوی کاربری اداری دارد و بالاخره دیگر بخشها به سفرهخانه و چایخانه سنتی اختصاص یافتهاست.
موزه حیات وحش اکبریه
در موزه حیات وحش این مجموعه، نمونههای شاخص، کمیاب و نادری از پوشش جانوری منطقه جنوب خراسان به ویژه شهرستان بیرجند به معرض نمایش گذاشته شده است و کمیابترین گونههای پرندگان جنوب خراسان در این مجموعه قرار گرفتهاند همچنین در موزه باستانشناسی و مردمشناسی باغ اکبریه که در طبقه همکف واقع شدهاست، بخشی از معیشت، آداب و رسوم، مشاغل و حرفه منطقه جنوب خراسان به نمایش گذاشته شده است. آدرس و نقشه باغ جهانی و موزه اکبریه بیرجند در بالا برای مسیریابی اینترنتی شما درج شده است، منتظر امتیاز و نظرات شما هستیم.
بیشتر بخوانید
خیلی خوبه درختای سن بالا ک زیباش کرده از طرف دیگه عمارت و موزه هایی ک داره خیلی جایه خوبیه
جای قشنگ و آروم و دیدنی هست. از موزه مردم شناسی لذت بردیم. ارزش دیدن داره
جای زیبایی است هنر گذشتگان را نشان می دهد./ارزش دیدن را دارد.همه چیز در کنار هم
خیلی معمولیه و به نظرم می بایست برای ایجاد جاذبه در این فضا، برنامه های فرهنگی و یا … ایجاد کرد. رسیدگی بیشتر میراث فرهنگی را می طلبد.
باغ اکبریه نمونه ی باغ ایرانی دوره ی قاجار است که در سال ۲۰۱۱ به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید
نکته ی جالب در مورد این بنا وجود نوعی بخاری روسی است که نمونه ی آن در استان گلستان هم وجود دارد و در بین ۳ اتاق قرار دارد و هم زمان سبب گرم شدن ۳ اتاق میشده است که در دوره خودش بسیار قابل توجه بوده و توسط سفیر روسیه به این باغ اهدا شده
واقعا زیبا بود. من آخر شب رسیدم و تعطیل بود. ولی کارکنانش بهم اجازه دادن که برم داخل عکس بگیرم.