موزه عبرت یکی از عجیب‌ترین موزه های تهران و جاهای دیدنی تهران در منطقه ۱۲ قرار دارد، ساعت بازدید موزه عبرت تهران همه روزه از ۹ صبح تا ۱۶ می‌باشد، قیمت بلیط موزه عبرت تهران در سال جاری ۱۰ هزار تومان برای مراجعین ایرانی و ۵۰ هزار تومان برای گردشگران خارجی است، نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به موزه عبرت، ایستگاه مترو امام خمینی در ۳۰۰ متری این مکان و قبل از سردر باغ ملی می‌باشد، همچنین با کمک نقشه موزه عبرت تهران در ابتدای مطلب به آسانی این مکان جالب توجه را مسیریابی کنید. موزه عبرت تهران که روزگاری زندان بود امروزه به یکی از ترسناک‌ترین جاذبه های گردشگری تهران تبدیل شده است که روزانه صد ها گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب میکند، در این مقاله و به درخواست کاربران این تودی به صورت اختصاصی با موزه عبرت آشنا خواهید شد، همراه ما باشید.
موزه عبرت
موزه عبرت واقع در خیابان امام خمینی تهران، روایتگر دوران ظلم و ستم پهلوی در ایران می‌باشد، در این موزه شیوه‌های شکنجه را با زیباترین مجسمه‌ها مشاهده خواهید کرد، این موزه در قبل از انقلاب اسلامی محل شکنجه افراد سیاسی و ضد حکومت طاغوتی در تهران بوده است، بازدید از این موزه برای افرادی که روحیه‌ای حساس دارند به هیچ وجه توصیه نمی‌شود و بهتر است از همراه داشتن خردسالان در موزه خودداری نمایید، این محل تنها جایی است که حال بازدید کنندگان را بیشتر خراب میکند، بالعکس سایر جاذبه های توریستی که حال افراد را خوب میکند.
در این زندان افراد سیاسی و غیر سیاسی مشهوری همچون آیت الله رفسنجانی، آیت الله علی خامنه ای، محمد علی رجایی، محمد جواد باهنر، مرضیه حدید چی، علی شریعتمداری، حبیب الله عسگراولادی، محسن علوی، مسعود رجوی، علی شریعتی و صفر قهرمانیان دوران سختی را سپری کردند.
تاریخچه موزه عبرت
موزه عبرت به دستور پهلوی اول و در سال ۱۳۱۱ شمسی با همکاری چندین مهندس سازه آلمانی ساخته شد و لقب اولین زندان سیاسی ایران به خود یدک می‌کشد، در آن سال‌ها این زندان برای زندانیان سیاسی زن مورد استفاده قرار می‌گرفت و به عنوان مرکز اداره شهربانی ایران شناخته می‌شد.
موزه عبرت ساواک
اما این فقط شروع کار بود و با عزل پهلوی اول و روی کار آمدن پهلوی دوم، این زندان به دست گروهک ضد انقلاب ساواک قرار گرفت تا با همکاری شهربانی و اطلاعات ارتش آن دوره با افراد سیاسی برخوردهای شدیدی صورت گیرد، در سال ۱۳۵۰ و پس از درگیری‌های متعدد کارمندان ساواک و اداره شهربانی برای دستگیری مجرمان، کمیته مشترک ضد خرابکاری افتتاح شد.
دستگیری های متعدد
این کمیته چندان به مذاق سران ساواک خوش نیامد و علت آن این بود که رئیس این کمیته از اداره شهربانی انتخاب شده بود، از همین رو روسای ساواک یک سال پس از آن و در سال ۱۳۵۱ زندان اوین را احداث کردند تا خودشان به صورت ویژه با افراد ضد طاغوت برخوردهای شدید انجام دهند.
از همان سال‌ها بود که سران ساواک پهلوی دوم را مجبور به اطاعت از دستوران کمیته خودشان کردند و درخواست تامین بودجه‌های هنگفت برای احداث کمیته‌ها در شهرستان‌ها هم را به پادشاهی ارسال کردند، پهلوی دوم از روی ناچاری مجبور به تامین بودجه کمیته مشکترک ساواک و شهربانی شد و این در صورتی بود که شهربانی هیچ نقشی در اداره آن نداشت.
اوج فعالیت ساواک
از سال ۱۳۵۲ الی ۱۳۵۷ شمسی هزاران شخص سیاسی و فعال انقلابی توسط مامورین کمیته مشترک ساواک دستگیر شدند و به محل همین زندان برای شکنجه منتقل می‌شدند، در آن دوره این محل به عنوان مرکز ساواک ایران در بین مردم شناخته می‌شد که پس از انقلاب اسلامی خیلی از زندانیان از این زندان آزاد شده و خود این زندان به بازداشتگاه توحید تغییر کاربری داد.
بعد از گذشت سال‌ها از انقلاب اسلامی و در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی سال ۱۳۸۲ شمسی این محل به موزه تبدیل شد، با کمک نویسندگان انقلابی و اسناد موثق آن سال‌ها یکی از ترسناک‌ترین موزه های ایران افتتاح شد تا مردم با شیوه شکنجه و زندانیان مشهور انقلابی آشنا گردند، برای درک بهتر این زندان هولناک مجسمه‌هایی بی نظیر توسط هنرمندان موم سازی طراحی شد تا وحشت بیشتری از دوران سیاه پهلوی دوم را مشاهده کنید.
سبک معماری موزه عبرت
موزه عبرت که در دوره پهلوی اول و بدست مهندسین آلمانی ساخته شد، از عجیب‌ترین زندان‌های دنیاست، سیستم معماری گرد سلول‌ها در طبقات مختلف باعث می‌شود که شما اگر به راهروها آشنایی نداشته باشید، نتوانید از آن خارج شوید، همچنین در دوره حکومت پهلوی حتی یک نفر هم موفق به فرار از این زندان نشد که علت آن معماری گیج کننده‌اش است.
تمام سلول‌های موجود که مدور ساخته شده‌اند رو به فضایی روباز هستند تا زندانیان در طول سال با تغییرات آب و هوایی درد بیشتری را تحمل کنند و همچنین دیوارهای مجموعه طوری ساخته شده‌اند که هیچگونه صدایی از آن خارج و داخل نمی‌شود و همین دلیل باعث شد که دژخیمان پهلوی دهه‌ها مشغول شکنجه زندانیان در قلب تهران باشند، در صورتی که مردم از آن آگاه نمی‌شوند.
بخش های دیدنی موزه عبرت
موزه عبرت تهران دارا بخش‌های دیدنی فراوانیست که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم، همچنان همراه ما باشید :
۱- اتاق تعویض لباس
این اتاق دارای صدها کمد نگهداری لباس و پوشاک زندانیان می‌باشد که به روی هر کدام از آن‌ها شماره‌هایی درج شده است.
۲- اتاق نگهبان
این اتاق شامل یک میز تاریخی که در پشت آن افسر نگهبان اطلاعات زندانیان را دریافت می‌کرد و سپس زندانیان را به سلول‌ها منتقل می‌کردند.
۳- سلول ها
در این موزه دو نوع سلول وجود دارد، سلول‌های انفرادی و عمومی که در مجموع گنجایش ۲۰۰ زندانی را داراست، اما در برخی کتب تاریخی آمده در این زندان گاهی تا ۱۰۰۰ زندانی نگهداری می‌شدند که این در شرایطی بسیار اسف بار رخ داده است.
۴- اتاق عکس
در این اتاق شما با شیوه عکسبرداری از زندانیان و نمره گذاری آن‌ها اشنا می‌شوید که پس از این مرحله برای همیشه نام زندانیان با پرونده سیاسی در اطلاعات ساواک ثبت می‌گردید.
۵- اتاق های شکنجه
در این زندان شیوه‌های شکنجه وحشتناکی توسط ساواک صورت می‌گرفت که امروزه در موزه عبرت به صورت تصویری همراه با مجسمه‌ها و آلات شکنجه به نمایش در آمده است، یک پزشک متخصص با اختراع شیوه‌های شکنجه به ساواکی‌ها آن‌ها در راه شکنجه زندانیان کمک می‌کرد.
شکنجه فوتبال که در آن دست و پای زندانی را می‌بستند و وی را همانند توپ لگدکوب می‌کردند، در شکنجه آپولو سر زندانی را با یک کلاهک آهنی می‌پوشاندند و به کف پای او ضربات سنگین کابل‌های مسی را فرود می‌آوردند، از سایر شکنجه‌ها می‌توان به تخت شلاق، سوزاندن لب، سوزن زدن، کشیدن ناخن‌های دست و پا، قفس داغ، حبس در سلول‌های کثیف، پخش صداهای شکنجه با ضبط صوت اشاره کرد.
۶- اتاق اورژانس
درواقع خود این اتاق یک شکنجه گاه دیگر بود که زندانیانی که وضعیت وخیمی داشتند را بدون بی حسی مداوا می‌کردند و گاهی حتی عمل‌های جراحی را با بدترین شیوه‌های پزشکی انجام می‌دادند.
۷- اتاق موزه پهلوی
در این اتاق بیشتر اسناد تاریخی حکومت پهلوی اول و دوم همراه با اسلحه‌ها و ابزارآلات شکنجه به نمایش در آمده است، همچنین اسلحه کلتی که بوسیله آن آیت الله مرتضی مطهری، تیمسار قرنی و آیت الله دکتر مفتح به شهادت رسیدند را می‌توانید از نزدیک مشاهده کنید.
۸- اتاق ملاقات
یک اتاق که بیشتر شبیه به یک قفس بزرگ است، محل ملاقات زندانیان با دوستان و خانواده‌هایشان بوده که آن را می‌توانید از نزدیک تماشا کنید.
۹- اتاق ریاست
این اتاق محل استقرار رئیس کمیته مشترک ساواک بوده و در آن بروزترین ابزار و راه‌های ارتباطی بی‌سیم قرار داشت، امروزه با مرمت این اتاق برای عموم قابل بازدید شده است و همچنین نقشه‌هایی از عملیات‌های مهم ساواک به روی دیوارها نصب شده‌اند.
۱۰- یادگاری های زندان
در بخش‌هایی از موزه عبرت، اقلام و وسایلی و نقوشی به روی دیوارها دیده می‌شود که به دست زندانیان تهیه شده‌اند، در مجموع در این زندان بیش از ۴۰۰۰ هزار زندانی زن و مرد روزگار سختی سپری کردند و در طول دوران حبس خود یادبودهایی از خود به جای گذاشتند.
و در آخر شما می‌توانید از خودروی لیموزین شخص ریاست زندان تیمسار نعمت الله نصیری هم در حیاط مجموعه دیدن کنید و در بخشی دیگر از حمام و سرویس‌های بهداشتی این زندان هم می‌توان بازدید کرد.
چگونه به موزه عبرت بروم؟
برای مراجعه به این موزه با اتوبوس و متروی تهران در ایستگاه امام خمینی پیاده شوید و با طی کردن مسافتی چهارصد متری با ورودی موزه روبرو شوید، با خودروی شخصی هم از خیابان امام خمینی تهران وارد میدان یارجانی شوید تا با درب موزه روبرو شوید.
امکانات رفاهی
در این زندان تنها یک سرویس بهداشتی و غرفه فروش رسانه‌های تصویری انقلابی دیده می‌شود و آنتن دهی موبایل هم در داخل مجموعه بدون مشکل است، در نزدیکی موزه عبرت تعداد زیادی کافه رستوران، بازار و مرکز خرید و دسترسی خوب به مترو و اتوبوس دیده می‌شود.
سخن پایانی
شما می‌توانید نظرات، سوالات و تجربیات خود را درباره موزه عبرت تهران در بخش زیر کامنت کنید.
بیشتر بخوانید
بسیار عالی و جذاب بود با اینکه از تایم باز بودن گذشته بود باز هم با مهمان نوازی بهمون اجازه ورود دادن و آقای شیخی راهنمای عزیز همه قسمت ها رو به بهترین نحوه م تاثیر گذار معرفی کردند ب بسیار خوش برخورد بودند و با اینکه حجاب نداشتیم برخورد بدی نکردند و با ملایمت درخواست کردند حجاب رو رعایت کنم
سلام بنده ایرانگرد، سامان خسروی هستم.
جای جالب و البته ترسناکیه.
به نظرم تهران به یک موزه ترسناک هم نیاز داشت.
موزه عبرت یکی از جاهای دیدنی تهران و البته کمی ترسناک و مخوف در حوالی میدان امام خمینی (ره) است. این موزه از حال و روز و قایع اتفاق افتاده بر زندانیان سیاسی در زمان پهلوی یاد میکند و بازدیدکنندگان را به عمق روزهای سخت و دلهره آور میکشاند علاوه بر مجسمه چهره‌های سرشناس و زندانیان که با ظرافت زیادی طراحی و ساخته شده‌اند، وضعیت زندانیان در آن دوران و شکنجه آن‌ها به نمایش گذاشته شده است.
دوستان عزیز من کاری به مباحث سیاسی و اینکه آیا اغراق شده یا نه ، ندارم . شکنجه در هر حالتی و هر نوع نگاهی بسیار آزاردهنده هست . این مجموعه در اختیار وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران می‌باشد و توسط این ارگان هدایت و مدیریت میشه. این موزه به شخصه به عنوان کسی که به علم گردشگری و موزه تقریبا آشناست ، جزو بهترین موزه هایی هست که به صورت تخصصی مخاطب رو درگیر می‌کنه . ما حتی در ایران موزه های شاخص از جمله موزه ملی ایران چنین ویژگی ای ندارند . از همان ابتدای ورود تابلوهای راهنما ، مراجعه کنندگان رو به درستی به محل ورودی موزه هدایت می‌کنه . در ابتدا ورودی ساختمان موزه کارمندان به استقبال بازدیدکنندگان میان و با احترام کامل فرآیند بازدید رو توضیح میدن . در هر قسمت یا یک راهنمای اختصاصی وجود داره یا اینکه یک راهنما از ابتدا تا انتهای بازدید همراه شما هست و توضیحات مربوط رو ارائه میده . در این موزه احساسات مختلف به درستی درگیر میشن و مخاطب رو درگیر میکنن . ویدیوهای مرتبط پخش میشن ، صداهای مرتبط وجود داره و به قول خودشون دیوارها سخن میگویند .
در مجاورت کاخ شهربانی بنا شده است و گویا راه مخفی زیر زمینی بین این دو بنا وجود داشته (نیاز به منبع). این مجموعه که اسامی توقیفگاه، زندان موقت شهربانی، زندان زنان و بعد زندان کمیتهٔ مشترک ضد خرابکاری ساواک را بر خود حمل کرده است امروز به عنوان گردشگری سیاه قرار شده که مایه عبرت باشد.