سفره هفت سین نوروز در واقع یکی از مهم ترین ارکان بر پایی جشن تحویل سال ایرانیان باستان بوده که امروزه و در قرن بیست و یکم همچنان پر زرق و برق تر از قبل توسط مردم ایران اجرا می شود ، در این مقاله سعی بر آن است تا بیشتر با معنا و مفهوم سفره ۷ سین آشنا شوید و در کنار آن با تاریخچه ، آداب و رسوم و دانستنی های جالب از این آئین باستانی اطلاعات مفیدی را دریافت کنید ، در ادامه همراه این تودی باشید .
تاریخچه هفت سین
در کتب مختلف تاریخی و قدیمی از تاریخچه هفت سین به عنوان قدیمی ترین رسم ایرانی ها یاد شده است ، جالبه بدانید هر چه در این منابع جستجو کنید نامی از هفت سین نخواهید یافت و این چیزی که ما امروزه اجرا می کنیم از قرن بیستم میلادی به بعد رواج پیدا کرد ، داستان آنجایی عجیب می شود که در برخی منابع نام هفت شین ، هفت چین و هفت میم ذکر شده و اسمی از هفت سین نیست ، برخی محققین هفت چین را نمادی از هفت ظرف چینی پادشاهان هخامنشی می دانند و هفت میم را هفت نوع غذا که با میم آغاز می شوند نظیر مرغ ، ماهی و ماست !!!
چرا عدد هفت ؟
به طور کلی عدد هفت نه تنها در بین ایرانیان باستان ، بلکه در خیلی ادیان جهان از قداست خاصی برخوردار است ، حتی برخی از فوتبالیست های مشهور موفقیت های خودشان را مدیون عدد ۷ میدانند ، عده ای دیگر سعی می کنند در شماره های موبایل ، پلاک خودرو و حساب بانکی از هفت استفاده کنند تا خوش یمنی بیاورد ، حتی در اکثر روایت های تاریخی از این عدد فراوان استفاده شده نظیر هفت رنگ ، هفت سنگ ، هفت خوان رستم ، هفت روز هفته و هفت اقلیم که این خود شگفتی و خاص بودن این عدد را بیشتر و بیشتر می کند ، همین عدد در ادیان مختلف هم کاربرد داشته نظیر هفت آسمان در دین اسلام و هفت حیوان مقدس در دین مسیحیت !!!
هفت امشاسپندان چیست ؟
شاید خیلی جاها اسم هفت امشاسپندان را شنیده اید و با خود گفته ای این کلمه ها یعنی چه ؟ از آنجایی که میزان سرانه مطالعه مردم به شدت پایین است ، شاید حتی اساتید دانشگاهی هم اطلاعات دقیقی از آئین سفره هفت سین ندانند ، امشاسپندان یکی از مهم ترین القاب اهورا مزدا در بین زرتشتیان بود که در لفظ لغوی به معنی پاک های جاویدان می باشد ، در یک سری منابع دیگر می گویند که اهورا مزدا شش وزیر با نام امشاسپندان داشته که هر کدام دارای قداست خاصی بوده اند .
هفت امشاسپندان مقدس کدامند ؟
این شش الهه میترایی شامل : هرمزد ( سرو دانا با نماد یاس زرد ) ، وهومن ( اندیشه پاک با نماد یاس سفید ) ، اردیبهشت ( با معنای پاکی ، سومین روز فروردین با نماد گل مرزنگوش و آتش ) ، شهریور ( چهارمین روز نوروز با نماد قلزاتی نظیر سکه با معنای کشور جاویدان ) ، سپندارمزد ( به معنای عشق پاک ، پنجمین روز نوروز ، با نماد بیدمشک ) ، خرداد ( به معنای تکامل ، ششمین روز نوروز با نماد گل سوسن ) ، امرداد ( هفتمین روز نوروز ، به معنای نگهبان آب ، با نماد گل زنبق ) .
ویژگی های عناصر سفره هفت سین
عناصر سفره هفت سین باید دارای ویژگی های باشد که هر کدام معنا و مفهومی داشته باشد ، به عقیده ایرانیان قدیم این عناصر باید قابل خوردن باشند ، نام آنها با سین آغاز شود ، یک ریشه گیاهی و خاکی داشته باشند ، قطعا نام آنها پارسی باشد ، با همین بند که برای شما نوشتم متوجه شدید که عناصری نظیر سکه ، سنبل و سماور و ماهی قرمز هیچ جایی در سفره هفت سین نوروزی ندارند !
فلسفه هفت سین
درسته در ابتدای مطلب عنوان شد که هیچ منبع تاریخی از هفت سین نامی نبرده است ، اما بی دلیل نیست که مردم این رسم را همچنان اجرا می کنند ، پس دقت کنید هفت سین به قدری نهادینه شده در قرن های دور که هیچ نویسنده ای در پی ثبت آن نبوده ، همانند آداب و رسوم امروزی که هیچ ذکری در کتاب های مختلف از آنها نیست ، حال در ادامه با فلسفه هفت سین آشنا خواهید شد :
- سماق » خدای بهمن یا خدای باران
- سمنو » فرشته شهریور یا خدای خواربار
- سرکه » خدای جاودانگی یا امرداد
- سنجد » خدای دلبستگی یا خدای خرداد
- سیب » خدای پاکی و نمادی از باروری بانوان
- سبزه » خدای اردیبهشت و نماد آشتی با طبیعت
- سیر » مهم ترین نماد اهورا مزدا
عناصر امروزی سفره هفت سین
عناصر امروزی سفره هفت سین گاها هیچ سنخیتی با فلسفه این آئین ندارد ، امروزه برخی مردم در این سفره فوق العاده کتاب های مذهبی ، آینه ، شمعدان ، آب ، ظروف پر از برنج و گندم ، تخم مرغ و آجیل می چینند ، البته در همین چند دهه قبل ایرانیان بر حسب عادت و اعتقاد عناصر دیگری نظیر شاهنامه فردوسی ، دیوان حافظ ، ساعت و بیدمشک هم در این محفل استفاده می کردند که امروزه تقریبا خبری از آنها نیست !
ماهی قرمز سنبل چینی ها
ماهی قرمز سنبل چینی ها می باشد که امروزه به غلط در سفره هفت سین نوروزی از این موجود زنده استفاده می شود ، به گفته محققین هر ساله بیش از شش میلیون ماهی قرمز جان خودشان را از دست می دهند و این یک فاجعه زیست محیطی بشمار می رود ، اگر این مقاله را مطالعه می کنید لطفا ، لطفا این آداب و رسوم غلط را انجام ندهید ، نه اهورامزدا و نه هیچ شخصیت مهم تاریخی از این موجود زنده برای تزئین سفره هفت سینش استفاده نکرده است ، همچنین با نخریدن این ماهی های بی گناه بازار سیاه خرید و فروش ماهی های قرمز را هم نابود خواهید کرد و در کنار آن یک کار خیر در این دنیا انجام خواهید داد .
سخن پایانی
لطفا ، لطفا در پایان نوروز سبزه های خودتون رو به رودها ، جوی ها و دریاچه پرتاب نکنید ، هر ساله میلیون آشغال در روز سیزدهم فروردین توسط مسوولین جمع آوری می شود که کلی هزینه روی دوش دولت می اندازد ، شما می توانید نظرات ، سوالات و تجربیات خود را درباره این آئین ماندگار در بخش زیر کامنت کنید .
بیشتر بخوانید