روستای کندوان اسکو در استان آذربایجان شرقی از خاص ترین دهکده های صخره ای موجود در دنیا می باشد که سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب می کند، سبک معماری تاریخی منازل این روستا و قدمت آن باعث شده تا این روستا از معدود دهکده هایی باشد که در فهرست میراث ملی ایران به ثبت برسد.
در مطالب قبلی روستاهای زیبای ایران نظیر روستای آلاشت ، روستای جواهرده ، روستای ابیانه و روستای فهرج را همراه با تاریخچه و راهنمای سفر و بازدید از جاذبه های موجود در آنها را به طور کامل معرفی کردیم، در این مقاله همراه خبرنگار این تودی به روستای کندوان اسکو در نزدیکی شهر تبریز می رویم.
روستای کندوان اسکو
در رشته کوه های سهند استان آذربایجان شرقی روستایی تاریخی و زیبا به نام روستای کندوان از حوالی شهرستان اسکو قرار دارد که تمام منازل و سازه های موجود در آن صخره ای می باشند، نظیر روستای کندوان را در دنیا کمتر شاهد آن هستیم و تنها سه روستای دارای زندگی در این کره خاکی همانند آن پیدا خواهید کرد.
درباره روستای کندوان اسکو
این روستا که در ارتفاع ۲.۲۰۰ متری از سطح دریا قرار با توجه به قدمتش در سال ۱۳۷۶ به فهرست آثار ملی ایران افزوده گردید، همچنین به گفته مورخین و دانشمندان پیدایش زندگی در این روستای باستانی به ۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بر میگردد و البته برخی دیگر آن را ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد نسبت می دهند.
فرهنگ مردم روستای کندوان اسکو
مردم در این مرز و بوم بسیار مذهبی هستند و پوشش بانوان با حجاب کامل اسلامی است ، همچنین بومیان این روستا دارای آداب و رسوم خاص خود هستند که از جمله مهم ترین این آداب می توان به کندن خانه های سنگی قبل از ازدواج اشاره کرد.
شغل بومیان روستای کندوان
شغل اکثر مردم در روستای کندوان اسکو باغ داری، دامداری، فروش صنایع دستی و گردشگری می باشد و از این راه ها مایحتاج خود را تامین می کنند، همچنین در طول فصل سرما از جمعیت روستا کاسته می شود علت آن کوچ مردم به شهر اسکو می باشد.
چگونگی تشکیل روستای کندوان اسکو
در نگاه اول شاید با خود بگویید که چگونه این منازل در دل صخره ها جا خوش کرده اند، پاسخ سوال به ۱۳۵ هزار سال قبل باز می گردد جایی که رشته کوه های آتشفشانی سهند که در آن سالها همیشه در حال جوشیدن بودند با پرتاب مواد مذاب به خارج خود باعث ایجاد چنین اشکال مخروطی و هندسی عجیب شد و با گذشت قرن ها پس از اینکه این آتشفشان خاموش گردید مردم برای زندگی این صخره ها را انتخاب کردند.
کند و کاو در روستای کندوان
البته مردم پس از ورود به این منطقه امن و بکر با توجه به نرم بودن این مواد مذاب که همچنان هم نسبت به سنگ های دیگر نرم هستند حالت های مختلفی به آنها دادند و از دل کوه ها خانه ها و ساختمان های مورد نیاز خود را در روستای کندوان ایجاد کردند و در واقع تمام این روستا ساخته دست انسان هاست که با گذشت سالها به شکل امروزی خود در آمد.
داستان ها و روایت های فراوانی از چگونگی تشکیل زندگی در این مسیر صعب العبور است ، در یکی از روایت های موثق تاریخی آمده که عشایر خطه آذربایجان در فصل ییلاق خود به این روستا نقل مکان کرده اند و آنجا را برای زندگی در فصل ییلاق ساخته اند.
روستای کندوان اسکو در حمله مغول
در یکی دیگر از روایت های موثق تاریخی آمده است که در دوره حمله وحشیانه مغول ها به ایران بومیان روستایی به نام حیله ور برای فرار از دستان سربازان مغول به این ارتفاعات نقل مکان کرده اند و از همین رو آن روستا حتی تا به امروز خالی از سکنه می باشد.
روستای کندوان قلعه نظامی تاریخی
برخی دیگر از مورخین و تاریخ دانان این روستا را قلعه ای نظامی می دانند که سربازان ایرانی برای فرار از دستان دشمنان در حملات مختلف در آن پنهان می شده اند و پس از گذشت قرن ها روستای کندوان اسکو به محلی برای زندگی مردم مبدل گردید.
معماری روستای کندوان اسکو
شیوه معماری در روستای کندوان اسکو کاملا برعکس سایر مناطق روستایی جهان می باشد ، یعنی در مناطق دیگر ابتدا مصالح آماده می شود و خانه و سازه ها ایجاد می گردد ولی در این روستا ابتدا این فضاهای مخروطی شکل که توسط مواد مذاب تشکییل شده اند قرار داشتند و بومیان ساکن آن با تراشیدن و شکل دادن به آن محیط روستا ، کوچه ها و خانه ها را ایجاد کردند.
تراشیدن کران های آتسفشانی
در الفاظ معماری ابتدا مردم کران های این صخره ها نراشیده اند و سازه های مورد نیاز خود را از قبلی فروشگاه، مسجد و خانه ها را ایجاد کردند، در این کران ها جنس سنگ تا فاصله های نزدیک بسیار نرم بوده و از همین رو مردم تا جایی که امکان پیشروی داشته اند آنها تراشیده اند، از همین رو برخی خانه ها بسیار کوچک و برخی دیگر بسیار بزرگ هستند.
سنگ های توف در روستای کندوان اسکو
به طور کلی در هنگام فوران آتشفشان ها در بخش های بالایی سنگ هایی نرم به نام توف تشکیل می شود که در روستای کندوان اسکو در استان آذربایجان شرقی با گذشت هزاران سال و بارش های متعدد باران و برف شکل های جالبی به خود گرفته اند، از همین رو تراشیدن بخش های بالایی این مواد مذاب خشک شده آسان تر از تراشیدن سنگ ها می باشد و به راحتی به اشکال مختلف در می آیند، کران ها یا مخروط هایی که رد روستای کندوان اسکو در نزدیکی شهر تبریز مشاهده می کنید برخی هایشان ۴۰ متر ارتفاع دارند که در دل آنها خانه ها تراشیده شده اند.
طبقات منازل روستای کندوان
خانه هایی که در روستای کندوان اسکو مشاهده خواهید بین ۲ تا ۵ طبقه هستند که در گذشته طبقات ابتدایی آن برای نگهداری دام ها و طبقه انتهایی این مخروط ها برای نگهداری وسایل استفاده می شده است .
روستای کندوان اسکو با معماری پلکانی
در روستای کندوان هم همانند روستاهای پلکانی دیگر در ایران کوچه با شیب های کم و زیاد رو به قله کوه راه پیدا می کنند و نکته قابل توجه درباره این خانه های صخره ای در دل مخروط های آتشفشانی آن است که ضخامت دیوارهای آنها گاهی تا ۳ متر افزایش پیدا می کند و از همین در فصول گرم و سرد سال از برودت و گرمای هوا جلوگیری می کند.
معماری داخل منازل کندوان
در صورتی که بتوانید از بومیان اجازه ورود به یکی از منازل را بگیرید با محیط زیبایی روبرو خواهید شد، خانه هایی در دل صخره که دقیقا همانند سایر منازل روستایی دارای اتاق استراحت، آشپزخانه و گاهی پذیرایی و اتاق صندوق خانه می باشند ، تمام این منازل در روستای کندوان اسکو با گچ های سفید رنگ تزئین شده اند و در زیر پای مردم در خانه ها گلیم ها و فرش های دستباف تبریزی به چشم میخورد.
گرمایش و سرمایش در منازل کندوانی ها
اکثر این منازل در کندوان دارای تنور می باشند که البته با پیشرفت تکنولوژی امروزه از انها استفاده ای نمی شود و همچنین مردم برای گرم کردن محیط منازل در فصول سرد سال از بخاری های نفتی استفاده می کنند و سیستم برق کشی سنتی هم در این روستا بر قرار بوده تا مردم از امکانات زندگی خوبی برخوردار باشند.
الفاظ معماری در روستای کندوان اسکو
در هر خانه محیطی کوچک تر به نام اتاق های صندوق خانه قرار دارد که در آن پتو ، وسایل غیر قابل استفاده و مواد غذایی فاسد نشدنی نگهداری می شود ، مطبخ یا آشپزخانه هم در هر منزل صخره ای کندوان تراشیده شده تا بانوان به امور پخت و پز خود رسیدگی کنند.
حمام های عجیب در منازل کندوان اسکو
حمام های این منازل با نام بومی آستانا از عجایب دیگر خانه های روستای کندوان اسکو می باشد که در آن علاوه بر استحمام از موارد دیگری که نیاز به شستشو دارند نظیر لباس ها و غیره استفاده می شود، آستانا در ابتدای ورودی منازل ساخته شده و با شیوه معماری عجیب طوری طراحی شده که از ورود آب به داخل خانه با سنگ هایی کم ارتفاع جلوگیری به عمل آورد ، امروزه تمام این منازل به آب لوله کشی شهرستان اسکو متصل هستند.
یری یورک
جا رختخوابی یا یری یورک که در هر خانه ای به چشم میخورد ، یک محیط کوچک و تراشیده شده در دل دیوارها برای قرار دادن لباس ها و پتوهای خانواده های ساکن در هر منزل وجود دارد که در لفظ معماری باستانی به یری یورک شهرت دارد.
فاضلاب عجیب روستای کندوان
سیستم فاضلاب این روستا از دیگر عجایب معماری باستانی می باشد که در هر منزل بخش هایی به نام ابریزگاه ایجاد کرده اند، به علت شیب تند این کوه ها امکان ایجاد دستشویی به شیوه نوین امروزی نمی باشد و از همین رو مردم در کنار هر منزل خود چا هایی عمیق حفر کرده اند تا از آنها برای فاضلاب استفاده نمایند که البته در گذشت های دور به گفته بومیان از هر ۵ منزل روستایی تنها یکی دارای آبریزگاه بوده است.
پنجره های عجیب اسکو
جنس پنجره های این منازل در روستای کندوان از چوب های مشبک و شیشه بوده و علت استفاده از چوب نگه داشتن گرما و سرما در ماه های گرم و سرد سال است، همچنین کوچه های موجود در روستای کندوان اسکو تبریز خود از عجایب معماری سنتی ایرانی به شمار می رود که در هر یک از این کوچه های با شیب تند راه هایی برای عبور آب باران و برف تعبیه شده تا آنها را به بخش های پایینی کوه هدایت کنند و از آب گرفتگی معابر جلوگیری به عمل آورند.
تراس های تاریخی در برخی منازل
از دیگر زیبایی های این منازل سنگی در کندوان ایجاد تراس در برخی خانه هاست ، از نمای دور یکی در میان ، خانه های موجود در این دهکده دارای تراس در طبقات بالایی خود هستند که با زیبایی هر چه تمام با کمک سنگ و چوب ساخته شده اند.
علت نام گذاری روستای کدوان چیست؟
خوب در ذهن خود شاید معنای نام کندوان را جویا شوید و علت اینکه این نام را بر این روستا نهاده اند، همانطور که در بخش معماری روستای کندوان اسکو عنوان شد شکل این روستا از نمای دور به شکل کندوهای زنبور عسل می باشد و از همین رو مردم با گذشت قرن ها نام کندوان را بر آن نهادند.
لیست دیدنی های کندوان
حال که با سبک معماری روستای کندوان اسکو در استان آذربایجان شرقی اشنا شدید در ادامه با لیست دیدنی ها و تفریحاتی که شما می توانید در طول سفرتان به آن انجام دهید اشنا خواهید شد ، همراه ما باشید.
فروشگاه های سوغاتی در کندوان
در داخل محیط روستا فروشگاه های سنتی را خواهید دید که در آنها سوغات و صنایع دستی و گردشگری بومیان کندوان به فروش می رسد که از مشهورترین انها می توان به عسل طبیعی ، خشکبار و آب معدنی سهند، لواشک ، آلوچه، گلیم و قالیچه های دستباف و البسه سنتی ویژه آقایان و بانوان اشاره کرد.
موزه مردم شناسی کندوان
یکی دیگر از دیدنی های داخل روستا موزه مردم شناسی می باشد که در آن تصاویر ، اسناد و اشیای تاریخی نگهداری می شود تا گردشگران با تاریخچه و چگونه پیدایش این دهکده آشنا گردند.
مسجد بزرگ کندوان
از جاذبه های تاریخی موجود در کندوان مسجد بزرگ است ، این مسجد که در بزرگ ترین کران مخروطی شکل کوه قرار دارد با ۴ طبقه که ویژه بانوان و آقایان به طور همزمان است از جاذبه ای بی نظیر روستاست.
مسجد کوچک کندوان
از دیگر بناهای تاریخی در کندوان مسجد کوچک است که در دو طبقه در بخش های جنوبی روستا قرار دارد و بیشتر امروزه برای اقامت نماز صبح مورد استفاده قرار می گیرد، این مسجد و مسجد بزرگ به علت قدیمی بودن امروزه یک ستون بزرگ در آنها نصب گردیده تا از ریزش احتمالی آن جلوگیری به عمل آید.
آب معدنی روستای کندوان
از بهترین خوراکی های این روستا آب معدنی روستای کندوان است که از سبک ترین و مفیدترین آب ها در ایران می باشد، این اب معدنی با خواص زیاد خود در بین گردشگران ازمحبوبیت بالایی برخودار بوده و از رشته کوه های سهند در فاصله ۲۸ کیلومتری کندوان تهیه می گردد که البته در مغازه های نزدیک دهکده به فروش می رسد.
تفریحات اسکو
از سایر تفریحاتی که شما می توانید در روستای کندوان اسکو آذربایجان شرقی انجام دهید می توان به عکاسی اشاره کرد، سالانه عکاسان فراوانی به این دهکده سفر می کنند تا تصاویر بی نظیر تاریخی و طبیعی خود را شکار نمایند و همچنین در صورت تمایل می توانید برای برپایی کمپ بومگردی و یا پیک نیک بیرون شهری خود همراه دوستان و خانواده سری به این روستای صخره ای بزنید.
مراکز اقامتی در کندوان
بهترین روش برای اقامت در این روستا اجاره همین منازل صخره ای می باشد تا تجربه ای فراموش نشدنی برای خود رقم بزنید، برای رزرو این منازل باید با بومیان همان خطه گفتگو کنید و با مبالغ متعادل یک یا چندین شب را در روستای کندوان اسکو و در خانه های باستانی سپری کنید، همچنین می توانید از هتل ها و مهمانپذیرهای شهرستان اسکو برای اقامت استفاده کنید و یا در صورت همراه داشتن وسایل کمپ ، در اطراف روستا کمپ شبانه خود را با تجهیزات کامل برپا نمایید.
برخی از هتل های صخره ای در سالهای اخیر در روستای کندوان افتتاح شده اند از جمله آنها می توان به هتل صخره ای لاله با شماره ۰۴۱۳۳۲۲۴۹۵۱ و هتل صخره ای تورال که شماره آن موجود نیست اشاره کرد.
امکانات رفاهی کندوان
برای رفاه حال مسافران و گردشگران شهرداری این منطقه امکانات رفاهی خوبی از قبیل سرویس های بهداشتی، آنتن دهی موبایل، رستوران های سنتی و سفره خانه، هتل ، فروشگاه ها، پارک تفریحی، نمازخانه، تاکسی سرویس ، پمپ بنزین و گاز در نظر گرفته شده است.
شرایط آب و هوایی کندوان
شرایط آب و هوایی حاک برد روستای کندوان و در مجموع شهرستان اسکو سرد سیر بوده و همانند اکثر شهرهای دیگر استان آذربایجان شرقی با بارش های شدید برف در فصول سرد و آب و هوای بی نظیر خنک در فصول گرم روبرو هستیم.
در هر فصلی گردشگری زیبایی خاص خودش را در روستای کندوان داراست، اما بهترین ماه ها برای سفر به این مرز و بوم بین ماه های فروردین تا مهر هر سال می باشد و در سایر ماه ها باید آماده یک محیط بسیار سرد باشید.
چگونه به روستای کندوان برویم ؟
برای مراجعه به روستای کندوان اسکو در استان آذربایجان شرقی باید از شهر تبریز به شهرستان اسکو مراجعه کنید ، از شهر اسکو با ورود به خیابان چای کنار وارد جاده اسفنجان شوید و پس از عبور ۷ کیلومتری مسیر با تابلوی ورودی روستای کندوان روبرو خواهید شد.
سخن پایانی
شما می توانید نظرات، سوالات و تجربیات خود را درباره روستای کندوان اسکو در نزدیکی تبریز در بخش زیر کامنت کنید .
بیشتر بخوانید
پیشنهاد میکنم کسانی که عاشق روستا هستند از این دهکده دیدن کنند و همچنین از روستائیان خرید کنید یاشاسین