خانه کلاهدوزها از زیباترین خانه های تاریخی یزد و محل دائم موزه آب این شهر می باشد ، این موزه که ساختمان آن متعلق به شرکت سهامی آب منطقه ای یزد می باشد . در یکی از منحصر بفردترین منازل مسکونی دوره قاجار معروف به خانه کلاهدوزها می باشد . ساختمان این بنا که دارای ۷۲۰ مترمربع مساحت می باشد در سال ۱۲۶۶ هجری شمسی ( ۱۸۸۸ میلادی ) به دستور حاج سید علی اکبر کلاهدوز که تاجری بلند آوازه بوده ، بنا گردید و روزگاری دوقنات به اسامی رحیم آباد و زارج از زیر این بنا عبور می کرده که هنوز هم قنات دو هزار ساله زارچ با ۷۵ کیلومتر طول کانال در زیر حیاط این عمارت در جریان است .
معماری خانه کلاهدوزها
ساختمان این بنا یک هنر معماری شگفت آور است که از پنج اشکوب یا پنج سطح تشکیل شده است . به گونه ای که از سطح اول یا پایین ترین طبقه آن دو انشعاب کاریز رحیم آباد و زارچ می گذرد که یکی از این دو قنات ، هنوز هم فعال می باشد . سطح دوم را اگر پایاب در نظر بگیریم ، در ژرفای ۱۰ متری از زمین قرارداد و فضای آن هم حالت هشت ضلعی دارد که به خاطر برخورداری از دمای ثابت و فضای مطلوب ، جای خوبی برای نگهداری خوراکی هاست . در میان این اشکو با نیا حوضی قرار دارد که با گذرآب کاریز از آن همیشه دارای هوای خنک و مطبوع است سطح سوم این بنا شامل طبقه زیر مین است که دارای اتاق و دالانهای متعدد و مرتبط می باشد و بیش تر روزهای گرم تابستان اهالی خانه در آن سکونت داشته اند .
سطح چهارم هم اشکوب همکف می باشد که آن هم دارای اتاق های پنج دری تالار . اتاق ارسی ، آشپزخانه و محل زندگی خدمتکاران خانه بوده است . طبقه پنجم ، پشت بام خانه است در آن ، جاه خانهای بوده که از طریق آن و با استفاده از نرخ چاه ، آب جادهای معروف به چهل گز برداشت و برای آشامیدن و موارد بهداست اهل خانه استفاده می شده است . وش گچ کاری ساختمان خانه کلاهدوزها که در نوع خود کم نظیر می باشد به نقش های گیاهی مشهور است و نمایشگرگ ها گیاهان و حیواناتی است که حیات به ۵ ۱۴ بیکاری و گچ بری در طبیعت خشک کویوند زمینه این که کاری ها سیمگل کمر ک کاهگل بسیار ظریف ) می باشد .
بیشتر بخوانید
- بافت تاریخی شهر یزد
- خانه تاریخی حسینی و بنی کاظمی
- خانه آل یاسین کاشان
- خانه های تاریخی تهران
- چایخانه آسیاب آبی خوانسار
موزه آب یزد یکی از دیدنی ترین موزه های شهر یزد می باشد که هم زمان با برگزاری نخستین همایش بین المللی قنات در اردبیهشت ماه سال ۱۳۷۹ هجری شمسی در شهر یزد افتتاح شده است.
همانطور که در منابع بین المللی مثل tripadvisor.com آمده، ساختمان موزه که متعلق به شركت سهامي آب منطقهای يزد است، در يكي از منحصر به فردترين منازل مسكونی دوره قاجار، معروف به خانه كلاهدوز ها قرار دارد. این ساختمان دارای ۷۲۰ متر مربع مساحت می باشد.
خانه ای قدیمی که تبدیل به موزه آب شده
در مورد قنات، بخشهای مختلفش، نحوه کندن و نگهداریش و وسایل و ادوات به کار رفته برای احداث و همچنین تقسیم حق آبه میتونید ببینید و بشنوید
دیدنش رو توصیه میکنم
درس سعی و صبر و همسویی با طبیعت میده