aad0f3ad-933f-4034-8baa-493de507a385
خانه > ایرانگردی > بوم‌گردی > روستای ماخونیک سربیشه

روستای ماخونیک سربیشه

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه
ezgif-1-eca2962dc6

یکی از عجیب ترین روستاهای تاریخی ایران بی شک روستای ماخونیک از توابع شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی می باشد، این روستا با شیوه عجیب معماری خانه هایش و داستان های تاریخی اش مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی قرار گرفته است.

در مقالات قبلی روستاهای توریستی ایران نظیر روستای اولسبلنگاه ، روستای اوارامان ، روستای کندلوس و روستای ابیانه را به طور کامل همراه با راهنمای سفر و دیدنی هایشان معرفی کردیم، حال در این مقاله همراه خبرنگار ویژه این تودی به روستای ماخونیک سربیشه می رویم.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

روستای ماخونیک خراسان جنوبی

روستای ماخونیک در استان خراسان جنوبی از بهترین جاذبه های گردشگری این استان می باشد ، از دلایل اهمیت این روستا شیوه خاص معماری منازل مسکونی و داستان های تاریخی درباره اینکه در گذشته آدم کوتوله ها در آن زندگی می کرده اند ، است.

قدمت روستای ماخونیک

به گفته مورخین قدمت این روستا به سال ۹۸۰ هجری شمسی بر میگردد و امروزه در سازمان جهانی یونسکو در بین ۱۰ روستای عجیب دنیا قرار دارد ، در داستان های ماورایی و فیلم های سینمایی بارها به داستان زندگی آدم کوتوله ها پرداخته شده است و مردم عاشق آن هستند که بدانند این داستان ها واقعیت دارد یا خیر.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

موقعیت جغرافیایی روستای ماخونیک

برای کشف این داستان تاریخی به روستای ماخونیک در فاصله ۱۳۰ کیلومتر از مرکز استان خراسان جنوبی بیرجند و نزدیکی مرز کشور افغانستان با ایران می رویم، از لحاظ موقعیت جغرافیایی این روستا از شهرستان نهبندان ۱۹ کیلومتر و از شهرستان سربیشه ۷۷ کیلومتر فاصله دارد.

احمد خان و ماخونیک

همه داستان پیدایش این روستا به سال ۹۸۰ شمسی بر میگردد جایی که شخصی افغانی تبار به نام احمد خان همراه با خانواده اش شهر و دیار خانوادگی اش را در کشور افغانستان رها کرده و به امید پیدا کردن جایی بهتر برای زندگی به حوالی خراسان جنوبی می آید.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

روستای ماخونیک در نقشه نبود 

به علت کمبود مواد غذایی و امکانات نقلیه احمد خان افغانی در همین موقعیت جغرافیایی ماخونیک امروزی سکنا می گزیند و سریعا همراه با اهل خانواده اش شروع به ساخت و سازهایی می کند، منازلی تاریخی که امروزه هنوز هم داستان موثقی از دلیل ساخت چنین خانه هایی کشف نشده است.

جالبه بدانید که این روستا که روستایی خصوصی بوده تا یک قرن گذشته به روی نقشه ایران مشخص نبوده است و علت آن دوری از شهرها و روستاهای دیگر بوده ، مردم در ابتدای پیدایش این روستا تعدادی دام دارا بودند که با توجه به شرایط کویری منطقه خبری از گسترش و تولید نسل این حیوانات اهلی نظیر گاو و گوسفند نبود.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

علت کوتاهی قدم بومیان ماخونیک

از همین رو مردم در روستای ماخونیک در آن سالهای اولیه با مواد غذایی بسیار نا مناسب نظیر برگ درختان و میوه های کویری روزگار خود را سپری کردند ، همه این مسائل و مشکلات باعث گردید که بومیان ساکن این روستا با توجه به فقر غذایی و شرایط بد آب و هوایی دارای قدهای کوتاه شوند.

کشف روستای ماخونیک

در سال ۱۲۹۲ شمسی فردی از شهرستان بیرجند به طور اتفاقی مردم این روستا در مرزهای ایران و افغانستان پیدا می کند که همچنان با لهجه افغانی صحبت می کنند، از همان سالها کم کم راه های ارتباطی به این روستا افزایش پیدا کرد و بومیان روستای ماخونیک توانستند غذا و لوازم مورد نیاز خود را از روستاهای نزدیک تهیه کنند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

لی لی پوت ها از رویا تا واقعیت

نکته قابل توجه درباره این کشف بزرگ آن بود که مردم با گذشت قرن ها کوتاه قد شده بودند و شخصی که آنها را پیدا کرد متوجه این موضوع شد و به علت عدم پیشرفت علم آنها را به داستان های ماورایی نسبت می داد و دهن به دهن در بین مردم ایران خبر کشف آدم کوتوله در استان خراسان جنوبی چرخیده می شد.

در یکی از کتب تاریخی درج شده که بیش از نیمی از مردم ساکن روستای ماخونیک سربیشه دارای قد ۱۰۰ الی ۱۵۰ سانتیمتری بودند و برخی از نفرات دیگر قد معمولی را دارا بودند، خلاصه این کشف بزرگ باعث شد تا با مرور سالها و زاد و ولد در این منطقه مردم به قدهای معمولی انسانی دست پیدا کنند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

پیشرفت روستای ماخونیک

از مهم ترین امور صورت گرفته درباره روستای ماخونیک این بود که در سال ۱۳۳۶ شمسی یک جاده آسفالته مستقیم از شهرستان بیرجند به آن طراحی شد و مردم توانستند با خرید وسایل نقلیه پیشرفته تر خیلی زود خودشان را به جوامع دیگر ایرانی برسانند و خانه های خود را گسترش دهند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

اگر امروزه به روستای ماخونیک سفر کنید به غیر تعداد کمی از افراد که قدی بین ۱۳۰ الی ۱۵۰ سانتیمتر دارند ۹۰% مردم بومی این دهکده دارای قد و قامت معمولی هستند .

مومیای ۲۵ سانتی در ماخونیک

در سال ۱۳۸۴ شمسی خبری باعث شد تا نام روستای ماخونیک جهانی شود و آن کشف یک مومیایی با قد ۲۴.۷ سانتیمتر بود که با تحقیق دانشمندان به سال ۱۰۰۷ شمسی بر میگردد ، دقیقا در همان سالهایی که طایفه احمد خان از افغانستان به این منطقه کوچ کردند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

سبک معماری منازل روستای ماخونیک

همانطور که در تصاویر مشاهده می کنید خانه هایی در این روستا ساخته شده اند که بسیار کوچک اند، از آنجایی که مردم ایران عاشق داستان های افسانه ای و ماورایی هستند آن را به لی لی پوت ها یا آدم کوتوله های ساکن نسبت می دهند اما حقیقت علمی آن که ثابت شده است چیز دیگریست.

امروزه روستا دارای دو بافت قدمی و امروزی می باشد که رد بافت قدمی تعداد ۱۹۴ خانه عجیب قرار دارد، منازلی با طول ۳ و عرض ۱ متر و ارتفاع بین ۱ تا ۱.۵ متر که همین موضوع در شیوه معماری ماخونیک باعث بوجود آمدن داستان های تخیلی شده است.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

معماری منازل روستای ماخونیک

با توجه به شرایط سخت زندگی در قرن های قبلی و عدم دسترسی به امکانات مردم روستای ماخونیک در خراسان جنوبی مجبور شده اند خانه هایی بسیار کوچک بسازند ، خانه هایی که بر فراز تپه ها تشکیل شده و همه آنها یک متر گود هستند، یعنی با ورود به خانه یک متر آن زیر زمین و باقی مانده آن که بین ۳۰ سانتیمتر تا نیم متر می باشد قابل رویت است.

دلیل ساخت چنین خانه هایی این بوده که مردم در فصو سرد سال هیزم و لوازم گرمایشی نداشته اند و از همین رو مجبور به ساخت خانه هایی کوچک شده اند که یک متر از آنها زیر زمین گود شده و با پنجره هایی چوبی و بسیار کوچک از ورودی هوای سرد جلوگیری به عمل می آوردند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

معماری زمستانی و تابستانی

البته این خانه هر کدام دارای اتاق ها و بخش آشپزخانه سنتی بوده است و با توجه به آداب و رسوم سنتی افغان ها در هر کدام یک مردم همراه با چند همسر و چندین فرزندش زندگی می کرده است، در مجموع سبک معماری خانه های روستای ماخونیک به دو قسمت زمستانی و تابستانی تقسیم می شود و تفاوت این دو این سات که در خانه های زمستانی سقف آنها از کاهگل بوده و در خانه های تابستانی سقف منازل با برگ وپوشانده شده است.

درب خانه ها به گونه ای تعبیه شده تا به سمت جنوب باشد و از ورود بادهای سرد شمالی جلوگیری کند و همین موضوع ثابت می کند که بومیان افغانی ساکن این مرز و بوم دارای دانش فنی سنتی خوبی بوده اند، و در آخر باید بدانید که به غیر از چند خانواده امورزه تمام این منازل تاریخی خالی از سکنه می باشد و مردم در خانه های مدرن تری در همان روستا که خود ساخته اند زندگی می کنند و شما با خیالی راحت می توانید از داخل خیلی از این منازل کوچک بازدید به عمل آورید.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

جاذبه های تاریخی ماخونیک

ناگفته نماند که با کشفیات حاصل شده تا به امروز برخی سنگ نگاره هایی یافت شده که نشان می دهد این روستا در گذشته هایی دور و بالغ بر سه هزار سال قدمت داشته اما سند موثقی مبنی بر زندگی مردم در آن پیدا نشده است، امروزه علاوه بر این منازل تعدادی سازه تاریخی نظیر قلعه تاریخی ماخونیک، برج های نگهبانی تاریخی، برجی تاریخی به نام برج گل انجیر و سازه های سرگردونی و نادر مرده اشاره کرد که گردشگران می توانند از آنها بازدید کنند.

سوراخ تاریخی

از دیگر عجیاب معماری موجود در روستای ماخونیک سربیشه خراسان جنوبی می توان به یک سوراخ تاریخی در فاصله ۲.۸ کیلومتری دهکده اشاره کرد که بومیان عقیده دارند از این سوراخ برای درمان بیماری های مسری استفاده می کردند و در واقع یکجور بیمارستان یا قرنطینه بوده تا افرادی که بیماری های واگیر دار دچار بودند در آنجا زندانی گردند و دیگر افراد مریض نکنند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

آداب و رسوم بومیان

با توجه به قدمت بالای این روستا بومیان ساکن در روستای ماخونیک دارای آداب و رسوم خاص خودشان هستند ، همانطور که در جدول ابتدایی عرض شد جمعیت امروزی روستا ۷۸۹ نفر بوده و همه مردم دارای دین اسلام به مذهب سنی حنفی هستند و لهجه و زبان آنها چیزی بین زبان پارسی و زبان دری و پشتو است.

شغل بومیان ماخونیک

مردم در ماخونیک مایحتاج خود را از راه کشاورزی محصولاتی نظیر زعفران ، گندم، چغندر و جو ، دامداری ، قالیبافی و باغ داری تامین می کنند که با توجه به شرایط خشکسالی هر ساله از تعداد ساکنین آن کاسته می شود و برای تامین کار خود و خانواده به شهرهای نزدیک کوچ می کنند.

روستای ماخونیک صد دخانیات

بومیان ساکن روستا مصرف مواد مخدر و استعمال دخانیات را با آداب و رسوم خود جایز ندانسته و آن را کاری خلاف قانون میی دانند و حتی در همین قرن ۲۱ هم فردی دارای اعتیاد به این مواد را در روستای ماخونیک پیدا نخواهید کرد.

آداب و رسوم فرهنگی مردم شباهت فراوانی به سنی های کشور افغانستان دارد و در یکی از عجیب ترین مراسم های این روستا به نام ناف بری در هنگامی که نوزاد دختری متولد می شود ، خانواده های دیگر به خانه پدر و مادر وی می روند و در هنگام بریدن ناف نوزاد شوهر آینده وی را از پسرهای کوچک دیگر طایفه انتخاب می کنند، البته با پیشرفت تکنولوژی خوشبختانه این رسم ناگوار از بین رفته و امروزه جوانان روستا با شرایط بهتری می توانند ازدواج کنند.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

دانستنی های ماخونیک

در برخی دیگر از سنت ها که به سالهای قبل تر بر میگردد مردم این روستا مصرف هر نوع غذای گوشتی و چای را خلاف قانون و حرام می دانسته اند که این هم از عقاید قدیمی مردم بوده، در ان سالها فقط کسانی که دچار بیماری های سخت می شدند اجازه مصرف گوشت را داشتند ولاغیر.

خرافات عجیب

با اختراع تلویزیون افراد زیادی سعی داشتن آن را به این روستا بیاورند که با مخالفت سران دهکده ماخونیک روبرو شدند و علت آن هم سنتی بوده که آن را نمودی از حضور شیطان می دانسته اندف شکر خدا با مدرن شدن زندگی و آگاهی این آداب و رسوم خرافاتی از مد افتاده و روستا روز به روز به دنیای مدرنیته نزدیک تر می شود تا ساکنین از نعمات الهی و تکنولوژی ها بتوانند استفاده نمایند.

پوشش بومیان

پوشش البسه مردم ماخونیک شباهت زیادی به مردم افغانستان دارد ، در قرن های قبلی مردم خودشان با پارچه های ابریشمی و کرباسی لباس ها و حتی کفش های خود را می بافته اند ولی امروزه به غیر عده معدودی از بومیان سایر مردم لباس های بهترین از شهرهای اطراف خریداری می کنند و بر تن دارند.

ساخت اولین مدرسه

شرایط علمی آموزشی این روستا با توجه به نزدیکی زیاد به مرز افغانستان و جمعیت کمش بسیار ضعیف بوده ، به طوری که تا سال ۱۳۳۵ شمسی و دوره حکومت پهلوی دوم هیچ مدرسه ای در آن نبود که در آن سال اولین مدرسه در رده ابتدایی افتتاح گردید تا کودکان سواد خواندن و نوشتند پیدا کنند و پس از آن در سال ۱۳۹۶ و ریاست جمهوری آقای دکتر حسن روحانی اولین مدرسه راهنمایی هم در ماهونیک ایجاد گردید ، اما برای سایر مقاطع جوانان مجبور به کوچ به شهرهای اطراف هستند.

معنای نام ماخونیک چیست

شاید از خود بپرسید که ماخونیک یعنی چه ؟ خوب در زبان پهلوی ماخونیک به معنای سرزمین ماه می باشد و علت این نام گذاری آن است که تماشای ماه در طول شب بسیار در این روستا زیباست.

 کجا بخوابیم ؟

خوب باید بدانید به هیچ وجه نمی توانید در این منطقه شب را بمانید ، دو دلیل دارد، دلیل اول ساکنین اینجا منازل خود را به غریبه ها اجاره نمی دهد مانند سایر روستاها، و دلیل بعدی شرایط نا امن نزدیک به مرز اغانستان است که حتی امکان برپایی کمپ های بومگردی در آن خطرناک می باشد.

برای اقامت بهترین انتخاب استفاده از هتل و مسافرخانه های شهرستان بیرجند می باشد و یا مهمانپذیرهای شهر سربیشه که انتخاب خوبیست ، اما بهتر است برنامه خود را نهایتا ۱۲ ساعته تنظیم کنید و شب را به یک منطقه دیگر مراجعه نمایید.

امکانات رفاهی

تقریبا به غیر سرویس های بهداشتی و چند مسجد و یک جاده خوب امکانات رفاهی دیگری در این روستا پیدا نمی شود ، برای میل غذا و نوشیدنی هم نه رستوران و نه سفره خانه ای قرار دارد و بهتر است با خودتان خوراکی و نوشیدنی های لازم را همراه داشته باشید.

شرایط آب و هوایی

آب و هوای روستای ماخونیک بسیار سرد و خشک بوده و تقریبا کویری است ، اگر قصد دارید که در طول شب در این مناطق کمپ برپا کنید باید لباس های گرم حتی در فصل تابستان همراهتان داشته باشید و بهترین ماه ها برای سفر به روستای ماخونیک اسفند تا خرداد و مهر تا آبان هر ساله است.

تصاویر روستای ماخونیک دره از توابع سربیشه

چگونه به روستای ماخونیک برویم ؟

برای مراجعه به روستای ماخونیک ابتدا باید به شهر بیرجند مراجعه کنید ، از آنجا باید به سمت مرز افغانستان و شهرستان سربیشه مراجعه نمایید ، پس از پشت سر گذاشتن روستای دره باید وارد جاده فرعی روستای توتک شوید ، با عبور از روستای توتک و یک روستای دیگر به نام سفال بند به روستای ماخونیک خواهید رسید.

سخن پایانی

شما می توایند سوالات ، نظرات و ترجبیات خود را درباره روستای ماخونیک خراسان جنوبی در بخش زیر کامنت کنید .


بیشتر بخوانید

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۱ رای
https://intoday.ir/?p=16201
van

کوروش ابریشمی

اینکه رشته نرم افزار خوندم و هیچ کمکی تو زندگی بهم نکرد داشت نا امیدم می کرد تا بعد از آزمون و خطاهای متعدد با شغل گردشگری آمیخته شدم ، همین که به کارم علاقه دارم ایزد رو شکر می کنم هر روز.

مطالب مرتبط
بندر دیوان کجاست؟
فاطیما علیزاده
0 دیدگاه
بندر چیرویه کجاست؟
مهدی خانی
0 دیدگاه
Tun Ferdous Tourist Park(پارک گردشگری تون فردوس)
مریم عظیمی
0 دیدگاه
مجموعه تاریخی کوشکKoushk Historical Complex
مریم عظیمی
0 دیدگاه
بند امیرشاه بیرجند Birjand Amir Shah Dam
مریم عظیمی
0 دیدگاه
Carmania Ferdows restaurant رستوران کارمانیا فردوس
مریم عظیمی
0 دیدگاه
اشتراک در
اطلاع از
2 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها

میگم بد نباشه بریم مردمشون رو ببینیم ناراحت نمیشن ؟

دنبال چی می‌گردی؟
جزئیات مکان :
توضیحات بیشتر
اطلاعات تماس