آثار تاریخی ایران با ویژگی های خاص و بی نظیر فرهنگی و تمدنی یادگاری ارزشمند از گذشتگان این سرزمین در موزه های مشهور دنیا است. آثاری که هرچند در موزه های کشور خود به نمایش در نمی آیند اما هویت ایران، این سرزمین کهن را با خود همراه دارند. امروز شاید صحبت از عدم توجه و تعهد حاکمان و سیاستمداران برای حفظ این میراث گرانبها در گذشته، گرهی را نگشاید. آثار تاریخی ایران با تمام ارزش های مادی و معنوی و همچنین ظرفیت های علمی و پژوهشی اکنون میهمان موزه های در آنسوی مرزها می باشند. میراثی که برای دیدن آنها باید به فرسنگ ها دور تر از این دیار سفر کرد.
در بسیاری از کشورهای جهان آثار و میراث فرهنگی و تمدنی ایران باستان به عنوان یکی از مهمترین مجموعه های جذب گردشگر و توریست می باشند. جاذبه هایی که شاید با همت افراد لایق و شایسته در سالهای دور در کنار سایر میراث ملی می توانستند امروز در ایران باشند. برای آشنایی شما عزیزان در این مطلب اثاری بی مانند را در موزه های مختلف معرفی می کنیم.
آثار هخامنشی در قاهره، مصر
هزاران سال پیش، زمانی که هخامنشیان در مصر حکمرانی می‌کردند، آثار و خدمات بی‌شماری را از خود بر جا گذاشتند. همانند ایجاد کانال سوئز یا کانال داریوش که رود نیل را به دریای مدیترانه متصل می‌کرد. امروزه ۵ کتیبه که در اطراف کانال سوئز کشف شده‌اند که بخشی از این کتیبه‌ها در موزه قاهره مصر (المتحف المصری) نگه‌داری می‌شود.
گردنبند طلای هخامنشی در موزه میهو ژاپن
میهو نام یکی از بزرگترین موزه‌های ژاپن است که با معماری منحصر به فردی در جنوب شهر کیوتو ساخته شده و میزبان آثار باستانی متعددی از سراسر جهان است. در این موزه آثار باستانی مصادره شده نسبت به سایر اماکن نامبرده این لیست کم‌تر است اما با این وجود، بیش از سی اثر مختلف از زمان ساسانیان و ده‌ها اثر از زمان هخامنشیان دیده می‌شود. این آثار شامل تکوک، جام و ظروف مختلفی می‌شوند که یکی از زیباترین آنها ظرف نقره اشرافی است که می‌توانید ملاحظه کنید. قدمت این ظرف به ۵۵۰ تا ۳۳۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد. اما به گفته وب‌سایت موزه میهو، اصلی‌ترین نمادی که از هخامنشیان می‌توان در این موزه دید، «گردن آویز طلایی هخامنشی» بوده که که حدس می‌زنند پادشاه هخامنشی به دلیرترین همراهانش هدیه می‌داده است.
بشقاب شکار قوچ در نیویورک آمریکا
برای اینکه متوجه شوید چرا نام موزه متروپولیتن در کنار موزه‌های لوور، آرمیتاژ و بریتانیا امده است کافیست تا به وب‌سایت رسمی این موزه مراجعه کرده و نام ایران را سرچ کنید، با بیش از ۱۰.۰۰۰ آثار باستانی ایرانی مواجه خواهید شد که اگر قرار باشد روی هر کدام کلیک کنید و ۲ دقیقه وقت بگذارید، نزدیک به ۲ هفته تمام این کار زمان خواهد برد. اما چگونه این حجم از آثار باستانی از ایران خارج شدند؟
پاسخ این سوال باز به همان دوره ۱۰۰ سالهای بازمی‌گردد که دودمان قاجار به ویژه ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه مسبب آن بودند. فرانسه و انگلیسی‌ها به کاوش در خاک بین النهرین پرداختند که به موجب آن فرانسوی‌ها توانستند قصرپادشاه آشور، سارگون دوم را کشف کنند و بعد از آن پا به سرزمین ایرانی‌ها بگذارند. فرانسوی‌ها علاوه بر امتیاز کاوش شوشِ مارسل آگوست دیولافوی، در سال ۱۸۸۹ این حق را از قاجار گرفتند که هر آثاری که در سراسر ایران ایران کشف کنند برای خود مصادره کنند. پس از آن پای باستان شناسان دیگر کشورها نیز به ایران باز شد و وولسن آمریکایی بقایای یک قلعه نظامی و یک شهر باستانی که قدمت آن به عصر برونز باز می‌گشت را کشف کرد و آثار بی‌مانندی را راهی موزه آمریکا کرد.
کاوش دامغان و فعالیت‌های دیگری که باستان‌شناسان متعدد انجام دادند سبب گشت تا امروزه بیش از ۱۰ هزار آثار نفیس ایرانی سر از موزه متروپولیتن نیویورک دربیاروند. به جز موزه متروپولیتن، در دیگر موزهای آمریکا نیز مانند موزه بروکلین نیویورک نیز می‌توان آثار باستانی ایرانی را مشاهده کرد.
بشقاب شکار بهرام تنها یک آثار منتخب از میان هزاران آثار تاریخی ایران که موزه متروپولیتن آمریکا می‌توان مشاهده کرد.
قالی پازیریک در سن پترزبورگ، روسیه
موزه آرمیتاژ با بیش از ۳۰۰ تالار و ۲.۵ میلیون آثار باستانی از مهمترین موزه‌های جهان محسوب می‌شود که چند ده هزار اثر ایرانی در آن وجود دارد. در کتاب آثار ایران باستان محمد‌علی علوی‌کیا جلد چهارم (آرمیتاژ) نوشتند که: با ایجاد قرار تجاری – فرهنگی میان ایران و روسیه و بخشی نیز به دلیل جنگ‌های ایران و روسیه در زمان فتحعلی شاه آثار بسیاری از ایران خارج شدند. برای مثال انتقال نسخه‌های خطی کتابخانه شیخ صفی‌الدین، دومین کتابخانه بزرگ ایران واقع در آذربایجان تحت اشغال روس‌ها درآمد و از ایران مصادره شدند.
قالی پازیریک که به عنوان نخستین فرش بافته شده و کشف شده در جهان محسوب می‌شود، در دوره هخامنشیان بافته شد. این قالی یکی از مهمترین آثار ایرانی در موزه آرمیتاژ است.
بیشتر بخوانید
