جاذبه های باغ موزه قصر در واقع قسمت ها و بخش های مختلف این مجموعه است که هر کدام دارای ویژگی های خاصی هستند. شما با بازدید از این مکان سفری به سال های بسیار دور خواهید داشت، سفری که در آن با واقعیت های تلخ و شیرین مواجه می شوید.
جاذبه های باغ موزه قصر برای بسیاری از علاقمندان به تاریخ، سیاست و…قطعا جذاب و شنیدنی است. از جمله ای این جاذبه های می توانم به موزه مارکوف، عمارت کلاه فرنگی و موزه اسناد اشاره کنم. در این مطلب قصد دارم تعدادی از این بخش ها را به شما معرفی کنم. پس با این تودی همراه شوید.
سالن فخری یزدی
سالن آمفیتئاتر فرخی یزدی با ظرفیتی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ نفر در ضلع غربی مجموعه زندان قصر قرار دارد. این سالن از سیستمهای صوتی و تصویری برخوردار است. از این سالن برای برگزاری رویدادهایی مانند نمایشنامه خوانی، همایش، تئاتر، اجرای زنده موسیقی و نمایش فیلم استفاده میشود.
زندان سیاسی
این زندان با مساحتی در حدود پنج هزار متر مربع، روایتگر تاریخ مبارزان انقلاب است. بخشهای گوناگون ساختمان شامل زندانها، مرکز مطالعات، کتابخانه، حسینیه، موزه و هتل است. بعد از کودتای ۲۸ مرداد ساختمان های سه و چهار به زندان قصر اضافه شدند، چرا که به دلیل افزایش زندانیان سیاسی جای کافی برای آنها نبود. به همین خاطر ساختمان زندانیان سیاسی به طور کامل از زندانیان عمومی جدا گردید.
کافه باغ موزه قصر
کافه لقانطه از اولین کافههای مشهور تهران است که از سال ۱۲۸۵ در خیابان همایون کار خود را شروع کرد. بعدها با افزایش شهرت کافه، شعب دیگری از آن در خیابانهای دیگر مانند بهارستان و نظامیه تأسیس شد. از سال ۱۳۹۶ کافه ای در باغ موزه قصر احداث شد که یادآور یکی از کافههای اولیه مدرن تهران است. در این کافه سعی شده تا به بهترین شکل فضای کافه لقانطه حفظ شود تا مراجعین بتوانند به بهترین شکل ممکن با فضای کافه ارتباط بگیرند.
برجهای دیدهبانی
برجهای دیده بانی در گوشههای محوطه قرار دارند برج جنوب شرقی محوطه دارای دوربین دوچشمی، تلسکوپ است که از آن برای رصد نجومی و شهری استفاده میگردد.
زورخانه
این زورخانه مزین به سنگ مرمر و دارای گود هشت ضلعی است. در دیوارههای آن عکسهایی از امام علی، جهان پهلوان تختی و دیگر بزرگان را می توانید ببینید.
مسجد
مسجد تاریخی باغ موزه قصر با کاشی کاری های زیبایش به منظور برگزاری دادگاه های اوایل انقلاب مورد استفاده قرار می گرفت.
باغ ایرانی
باغ موزه قصر یکی از جاذبه های باغ موزه است که دارای فضای طبیعی وسیع و زیبایی است که آن را باغ ایرانی مینامند. این باغ با ۵۰۰۰ مترمربع وسعت از پوشش گياهی زیبا و سرسبز پوشيده شده و نارون، كاج، انگور، چنار، توت، بيدمجنون، تبريزي، زرشك زيتوني و سروناز از جمله این گیاهان هستند.
درست در شرق باغ ایرانی، سروستانی زیبا واقع شده است که مملو از درختان سروی است که قدمت برخی از آنها به دوره پهلوی باز میگردد. بازدید از باغ ایرانی و سروستان مجاور آن باعث میشود کمی از فضای تاریک موزهی زندان فاصله گرفته و زیر سایه درختان سبز نفسی تازه کنید.
بندهای زندان
در بند زندان شما تاریخ، تصاویر و بیوگرافی هایی را می بینید. بیوگرافی و توضیحات ماهرانه به حالت دیوار نویس بر روی دیوارهای سلول نوشته شدند. جالبست بدانید که در یکی از سلولها، بیوگرافی معمار زندان یعنی نیکلا مارکوف را نوشتند. علاوه بر این یک هواپیمایی ملخی از سقف یکی از سلولها آویزان شده و در دیوار آن سلول توضیحاتی در مورد نحوه کار، تاریخ ورود به ایران و چگونگی طراحی آورده شده است.
تصاویر سیاه و سفید از قصر قاجار، بزرگان دوره مشروطه، ملی شدن صنعت نفت و … در این بند به چشم میخورند.
هشتی دوم شامل بند پهلوی یک و دو است، بند یک شامل دو مجسمه از مأموران شهربانی به همراه تعدادی زنجیر و دستبند قدیمی است. در بند سلول انفرادی علی اصغر بروجردی اولین قاتل زنجیرهای ایران است. علاوه بر این مجسمه ی لورنس عربستان اولین فراری زندان هم قرار دارد.
قسمت دیگر باغ موزه قصر که بسیار جذاب و دیدنیست، بند دوم زندان است. بند دو شامل سلولهایی با همان بافت است. مجسمههایی به نشان از زندانیان هر سلول در آنها قرار دادهاند. در این محل آوایی سوزناک از یک زندانبان قبل از تخلیه زندان را میشنویم که به صورت ضبط شده پخش میشود.
در هشتی سوم گالری هنر واقع شده است ولی فقط حاوی چند اثر میباشد.
هشتی چهارم به سمت هوا خوری میرود، در این قسمت گالری تاریخ رادیو و ملکالشعرای بهار را می توانید ببینید. در این گالری سیر تکاملی رادیو، از رادیو نفتی تا رادیوهای امروزی قابل مشاهده هستند. گالری ملکالشعرای بهار نیز شامل چند تابلو با طرحهای گرافیکی مدرن است.
زندانیان معروف
افراد بسیاری از جمله قوامالسلطنه، صولت الدوله، صارم الدوله، عبدالحسین تیمورتاش، بزرگ علوی، محمد فرخی، دکتر تقی ارانی و علیمردان خان بختیاری روزگار و عمر خود را در این زندان گذراندند.
در دوره پهلوی چهره های سیاسی مانند آیت الله سید علی خامنهای، آیت الله طالقانی، مهدوی کنی، اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد تقی شریعتی، مرتضی مطهری و شهید باهنر زمانی در این زندان زندانی بودند. جالبست بدانید زندان قصر در دوران انقلاب اسلامی این محل همچنان کاربری زندان را داشت و امیر عباس هویدا یکی از زندانیان آن بود.
سید فرهاد نامی یکی از مخالفان شاه بود که توانست از این زندان فرار کند، بزرگترین و معروفترین فرار از این زندان که در سالهای پیش از انقلاب رخ داد. البته اشرف دهقان هم توانست از زندان قصر فرار کند.
دو آمریکایی متهم به اختلاس در زندان قصر زندانی بودند، که داستان فرارشان توسط نویسنده آمریکایی به نام فالت به رشته تحریر در آمد و فیلمی نیز از روی این داستان با نام فرار عقابها ساخته شد.
سخن پایانی
این مجموعه در لیست خانه های تاریخی تهران و همچنین باغ موزه ها و کاخ های تهران قرار دارد. بازدید از باغ موزه قصر می تواند بسیار عبرت آموز باشد.
بیشتر بخوانید