مسجد رنگونی ها آبادان بی شک از عجیب ترین و زیباترین مساجد تاریخی ایران در استان خوزستان می باشد که با سبک معماری هندی در زمره بهترین جاذبه های گردشگری آبادان قرار دارد، این مسجد در حاشیه رودخانه اروند واقع شده است و قدمت آن به سال ۱۲۹۱ خورشیدی بر می گردد، رنگونی ها بر خلاف سایر مساجد ایران که با کاشی کاری های فیروزه ای تزئین شده اند با سادگی هر چه تمام تر در زمره مساجد زیبای ایران است، در این مقاله با آدرس، تصاویر، تاریخچه، معماری و راهنمای گردشگری مسجد رنگونی ها آبادان اشنا خواهید شد، همراه این تودی باشید.
مسجد رنگونی ها
در همسایگی اروند رود با طول ۱۹۵ کیلومتر مسجد رنگونی ها آبادان که به دوره حکومت قاجارها در ایران بر می گردد قرار گرفته است ، معماری هندی این مسجد باعث شده که در سالهای اخیر مورد توجه گرذشگران داخلی و خارجی قرار بگیرد ، این مسجد دقیقا پس از کشف میدان عظیم نفتی در سال ۱۲۹۱ خورشیدی ساخته شد و علت آن هجوم کارگران برمه ای از قومی اصیل این کشور با نام رانگون بود ، استعمار انگلستان که ریاست این میدان نفتی در شهر ابادان را بر عهده داشت تصمیم گرفت برای رفاه حال کارگران برمه ای و هندی مسجدی را در این منطقه بنا کند.
تاریخچه رنگونی ها
با شهرت روز افزون شهر ابادان در جهان نفتی و اخبار کارگران دیگری از کشورهای سریلانکا ، ژاپن ، کره جنوبی ، ایتالیا ، آلمان و هلند به ایران و شهر آبادان کوچ کردند ، از آنجایی که نیمی از جمعیت را هندویی ها و مسلمانان بره تشکیل داده بودند تصمیم به ساخت مسجدی در خور این دو قوم گرفته شد ، ساخت مسجد از سال ۱۲۹۲ خورشیدی آغاز شد و در سه دوره به دست کارگران پاکستانی ، برمه ای و در آخر هندی ها تکمیل گردید و در نهایت در سال ۱۳۰۰ خورشیدی به طور رسمی افتتاح گردید.
در سالهای اولیه ساخت مسجد کارگران با ادیان مختلف از جمله شیعه ، اهل سنت ، بودایی ، هندویی و غیره در این مکان رفت و آمد داشتند و نمازهای جماعت پر رونقی در آن برپا می شد ، همچنین طی دهه ها کلاس های آموزش قرآن همیشگی در آن محل برگزار می شد و این روال تا سال های جنگ ایران و عراق ادامه پیدا کرد ، در طول جنگ تحمیلی مسجد رنگونی ها آبادان مورد خرابی و حملات متعددی واقع شد و تقریبا بخش های مهمی از آن از بین رفت.
مرمت مسجد رنگونی ها
سرانجام در سال ۱۳۷۸ همزمان با ثبت ملی این سازه در میراث ملی ایران دستور مرمت و بازسازی آن صادر گردید تا به زیباترین شکل ممکن خود در بیاید ، از آن سال به بعد هر سال بر تعداد گردشگران آن اضافه شد تا جایی که در سال ۱۳۸۸ این محل به عنوان موزه اسنادخطی و نسخ نستعلیق ایرانی برگزیده شد، جالبه بدانید در سالهای اولیه ساخت مسجد نام آن ماندر به معناری عبادتگاه بود که پس از آن به رنگونی ها تغییر نام پیدا کرد.
نسل رانگونی ها
جالبه بدانید تا زمان انقلاب اسلامی این شهر و این مسجد تحت تسلط انگلیسی ها بود تا اینکه با انقلاب شکوهمند اسلامی ایران کارگران و مهندسین ایرانی بر شهر و میدان نفتی حاکم گردیدند و هزاران کارگر برمه ای و رانگونی بار خود را به مقصد شهر خود بستند ، اما تعدادی از رانگونی ها به علت ازدواج با ایرانی ها در آبادان ماندند که همچنان نسل آنها در این شهر دیده می شود.
از آداب و رسوم رانگونی ها می توان به عدم اجازه ورود بانوان به مسجد ، عدم ورود با کفش و استعمال دخانیات در محیط مسجد اشاره کرد که در سالهای قبل از انقلاب به طور جدی انجام می شده است اشاره کرد ، همچنین این قوم برگزاری مراسم سوگواری عزیزان در مسجد را مکروه میدانستند و در دوره زندگی آنها در آبادان تمام ادیان در کنار هم با خوشی و صلح زندگی می کردند.
سبک معمای مسجد رنگونی ها
از اینکه دقیقا این مسجد چه کسی طراحی کرده است اطلاعات مویقی در کتب تاریخی دیده نمی شود اما از اینکه معماری مسجد کاملا هندی می باشد شکی نیست ، مصالح این سازه تاریخی را آجرهای خشتی، ملات آهک و گل تشکیل داده اند که به گفته بومیان همه آنها از هندوستان به ایران وارد شده اند ، رنگ های موجود در بدنه و داخل مسجد کاملا با سازه های هندی برابری می کند و در سردر آن سه عبارت اسلامی درج شده است.
دیدنی های مسجد رنگونی ها
حال که با تاریخچه و معماری این مسجد اشنا شدید با بخش های دیدنی پیش روی شما بیشتر اشنا خواهید شد که به شرح زیر هستند :
- ورودی مسجد : این محل دارای سه درب ورودی می باشد که با سیمان و آهک نزئین شده است.
- سقف مسجد : ۴ گنبد و دو مناره از بخش های زیبای سقف مسجد می باشد.
- تزئینات مسجد : اشکالی از گل و بوته و خدایان هندی بوسیله گچ بری های هندی در جای جای مسجد حکاکی شده اند.
- داخل مسجد : در داخل هم رنگ آمیزی های شگفت انگیز به روی ستون ها همراهبا یک کوزه بزرگ تاریخی برای اشامیدن آب به چشم میخورد.
- محراب : نقش و نگارهایی از بهشت با ده ها رنگ زیبا در محراب مسجد رنگونی ها از بخش های جذاب دیگر آن می باشد.
- خانه های مسجد : یک ساختمان مسکونی در جوار مسجد به چشم میخورد که شمایلی شبیه به خود سازه دارد و در آن موذن و افراد مهم آن دوره ها زندگی می کردند.
- موزه اسناد خطی : در این موزه اسنادی از تاریخچه شهر آبادان و میدان نفتی عظیم آن به نمایش گذاشته شده است.
آدرس مسجد رنگونی ها آبادان
مراجعه و بازدید به این مسجد در شهر ابادان کار راحتیست با تاکسی یا خودروی شخصی باید به آدرس ابتدای مقاله مراجعه کنید که دقیقا در کنار اروند رود می باشد و همانطور که اعلام شد هزینه بازدید از آن رایگان است.
بیشتر بخوانید
جذاب هست، مقابل درب ورود پالایشگاه نفت آبادان
که بعد از احداث پالایشگاه اولین کارکنانش از شرکت نفت رنگون برمه آورده شده بودند که برای انجام مراسم مذهبی خود اقدام به ساخت این مسجد میکنند.
حیف که در روزهای بخصوصی درسال میتوان از آن بازدید کرد.
خیلی زیبا و جذاب بود . و واقعا یه مسجد متفاوته
من سرچ کرده بودم و این مسجد رو به عنوان موزه اسناد میشناختم تا وقتی که رفتم آبادان!
در مسجد بسته بود و تقریبا متروکه به نظر می رسید و نه موزه اسناد!
سربازی که تو ساختمون کناری مسجد نگهبانی میداد، صدام کرد و برام توضیح داد که چجوری در مسجد رو باز کنم تا بتونم وارد حیاط بشم و بعدش چطور در ساختمون رو باز کنم و داخل ساختمون بشم، که طبق حدس من، واقعا متروکه بود!
اما معماری بنا بسیار جذاب هست، گویا اسم اصلی مسجد ماندر هست اما چون رانگونی های کارمند شرکت نفت اینجا رو به سبک هندی ساختند، به اسم رنگونی ها معروف شده!
سال ۱۲۹۱شمسی پالایشگاه آبادان به عنوان اولین واحد تصفیه نفت ایران و مرکز عمده صدور فراورده‌های نفتی در نیمکره شرقی آغاز بکار کرد. با مطرح شدن آبادان به عنوان یکی از شهرهای صنعتی، هزاران تبعه انگلیسی، هندی و پاکستانی به این شهر مهاجرت کردند. از نخستین گروه‌هایی که به آبادان آمدند کارکنان پالایشگاه رنگون پایتخت کشور برمه و عمدتاً رنگونی الاصل و مسلمان بودند. به همین لحاظ درصدد تأسیس عبادتگاه در زمین‌های شرکت نفت بآمدند و بالاخره با موافقت این شرکت، ساخت مسجد بدست کارگران پاکستانی پالایشگاه آبادان آغاز و در سال ۱۲۹۹ خورشیدی بنای آن نهاده شد
زیبا و تاریخی
مسجد رنگونی ها یکی از مسجد های آبادان هستش که در زمان ساخت پالایشگاه آبادان گروهی از کارگران اهل رنگون برمه (میانمار) ، هندی و پاکستانی بنا کردن
برای ورود باید از درب نرده ای کنار مسجد وارد بشید چون درب اصلی بسته هستش
Instagram: @farshid_bolouri
مسجدی است زیبا که توسط هندی ها در ابادان احداث شده
بسیار زیبا تمام تزئینات داخلی به جای گچ از سیمان استفاده شده بود
با احداث پالایشگاه آبادان تعدادی از کارگران پالایشگاه رنگون از کشور برمه سابق و میانمار کنونی به شهر آبادان مهاجرت کرده و در پالایشگاه آبادان مشغول بکار شدند. این مسجد به درخواست آنها کارگران مسلمان رنگونی و با معماری از شبه قاره هند ساخته شده است.
مسجدی کوچک اما زیبا که در اواخر دوره قاجار ساخته شده و معماری جذابی دارد.
مسجد رنگونی ها در اصل مسجدی متعلق به اهل تسنن پاکستانی بوده که در زمان پهلوی ساخته شده و قوانین خاصی داشته است. مثلن زنان اجازه ی ورود نداشته اند با کفش نباید وارد مسجد می شد و… در زمان جنگ این مسجد هم مثل بسیاری از بناهای شهرهای مرزی متروکه می شود و در همین مدت به تصرف دولت در می آید. خانه ی کنار مسجد که متعلق به پیشنماز بوده تخریب می شود و پاسگاه می شود. بعدها با کمک سازمان میراث فرهنگی مسجد بازسازی می شود و اکنون برای بازدید عموم باز است (در آن نماز اقامه نمی شود).
مسجد از آن چه در عکس ها نشان داده می شود کوچکتر است. حیاطی کوچک و شبستانی کوچک. جذاب ترین بخش مسجد محراب رنگی آن است. اطراف مسجد هنوز هم پاسگاه است و افراد نظامی در آن تردد می کنند. این مسجد ورودی ندارد و به رایگان می توان از آن بازدید کرد. کنار ورودی مسجد پله هایی است که به اتاقک کوچک بالای آن منتهی می شود. می گویند ورود به اتاقک به علت امکان سقوط ممنوع است اما در این زمینه سخت گیری نمی شود.
پارک کردن کنار مسجد رنگونی ها به علت محیط نظامی اطراف آن مطلقا ممنوع است اما روبروی مسجد پارکینگ عمومی هست (ما در عید نوروز ۹۷ رفتیم. ممکن است در اوقات دیگر سال پارکینگ فعال نباشد. ورودی پارکینگ ۲۰۰۰ تومان و به ازای هر ساعت توقف ۵۰۰ تومان است).
ورود به مسجد برای معلولان امکان پذیر است.
مسجد رنگونی ها نزدیک رستوران مشهور پاکستانی ها است که در آن غذاهای محلی تند سرو می شود. همچنین بازار ته لنجی هم کنار مسجد است. کلیسای معروف آبادان که کنار یک مسجد است نیز در همین منطقه وجود دارد.