حرم شاهچراغ شیراز

حرم شاهچراغ آرامگاه حضرت احمد بن موسی، پسر ارش امام موسی کاظم (ع) است، ساعت کار حرم شاهچراغ شبانه روزی می‌باشد، برنامه‌های حرم شاهچراغ (ع) در ایام مذهبی نظیر تاسوعا، عاشورا، شب‌های دهه اول ود وم محرم، اربعین حسینی، شعادت امام رضا(ع)، تحویل سال نو، تولد امام حسین و امام حسن (ع)، تولد حضرت ابوالفضل (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع)، شهادت امام موسی کاظم (ع)، دهه فاطمیه و شهادت حضرت زهرا (س)، نیمه شعبان و تولد امام زمان در طول سال، محبوبیت زیادی در بین مردم و گردشگران شیراز دارد.

حرم شاهچراغ امروز به طور روزانه نمازهای جماعت صبح، ظهر و مغرب را با در محیطی دلگشا برگزار می‌کند، علاقه مندان به اماکن مذهبی و مساجد دلباز می‌توانند علاوه بر بازدید از این محل که در لیست بهترین جاهای دیدنی شیراز قرار دارد، برای تماشای معماری آذری این آرامگاه و موزه شاهچراغ راهی این مکان مقدس شوند، بهترین زمان مراجعه به شاهچراغ در تایم برگزاری نماز مغرب و عشا، مخصوصا در نیمه اول سال که در محیط صحن روباز این مسجد و آرامگاه هم می‌توان نشست، می‌باشد.

پارکینگ عمومی بین الحرمین ویژه مراجعین شاهچراغ با گنجایش بالا محل خوبی برای پارک ماشی شما در محیطی امن است، همچنین در این مسجد و آرامگاه امکانات رفاهی نظیر سرویس بهداشتی، ورودی مناسب ویلچر و افراد دارای محدودیت، نیمکت و فضای نشستن، صحن برپایی نماز، وضوخانه، پرسنل و راهنمای زائر تعبیه شده تا در صورت نیاز از آن‌ها استفاده کنید.

حرم شاهچراغ کجاست؟

برای بازدید از شاهچراغ با خودروی سواری، نقشه حرم شاهچراغ در ابتدای مطلب را استفاده کنید، همچنین با توجه به ترافیک شدید خیابان‌های اطراف حرم شاهچراغ، بهترین روش مراجعه به این مکان مذهبی و دلگشا، استفاده از متروی شیراز است، با پیاده شدن در ایستگاه متروی وکیل الرعایا، نزدیک‌ترین مترو به حرم شاهچراغ، فاصله ۱.۵ کیلومتری باقی مانده را پیاده با عبور از بازار وکیل و بازار فیل به سمت این حرم طی کنید.

• آدرس حرم شاهچراغ شیراز: خیابان لطفعلی خان زند، سه راه احمدی، خیابان ۹ دی
• شماره تلفن حرم شاهچراغ: ۰۷۱۳۲۱۳۱۳۶۸

حرم شاهچراغ

شاید به جرات بتوان گفت که مردم حتی اگر به شیراز سفر نکرده باشند، اما نام حرم شاهچراغ (ع) را بارها شنیده‌اند، یکی از مشهورترین جاذبه‌های مذهبی شیراز، آرامگاه شاهچراغ می‌باشد که سالانه بالغ بر ۲ میلیون نفر از این جاذبه بازدید می‌کنند، بنا روایات و اعتقادات ما شیعیان و منابع رسمی شاهچراغ یا احمد ابن موسی کاظم، فرزند بزرگ حضرت امام موسی ( ع) و برادر حضرت رضا (ع) از شخصیت‌های مهم مذهبی مسلمانان هستند که در شهر شیراز مدفون می‌باشند. حرم شاهچراغ با توجه به تاریخچه عظیم و غنی تاریخی در ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ شمسی با شماره ۳۶۳ در آثار ملی ایران به ثبت رسید.

شهادت شاهچراغ

این بزرگوار در راه کمک به برادر خود یعنی امام رضا (ع) از عراق، به دست افراد مامون عباسی در شهر شیراز شهید شدند و در همان محل دفن گردیدند و پس از مرگ ایشان در قرن پنجم هجری شمسی به دست فردی به نام اتابکان فارسی آرامگاه میر سید احمد ساخته شد و نقش و نگارهای زیبا، کاشی کاری‌های سنتی ایرانی و یک گنبد به آن افزوده شد.

مرمت شاهچراغ

همچنین در سال ۱۳۴۰ هجری شمسی مهم‌ترین بازسازی و مرمت در حرم شاه چراغ توسط استاد معمار مشهور عیسی بهادری صورت گرفت که در نوع خود بی نظیر است، در درون ساختمان اصلی شاهچراغ شیراز شما با آئینه کاری‌هایی روبرو خواهید شد که چشم نواز است و همچنین در نمای بیرونی کاشی کاری‌های تزئینی و هنرمندانه مشهود است.

صحن حرم شاهچراغ

گنبد اصلی حرم شاهچراغ (ع) از جنس نقره خالص است و صحن اصلی این حرم، دارای دو قسمت جنوب و شمال است، که در میان این‌ها حوض‌ها و درختکاری‌های زیبایی به چشم می‌خورد و هر ساله این تزئینات افزوده می‌شود، همچنین در محیط بیرونی ساختمان اصلی مزار حضرت احمد بن موسی کاظم، ایوان‌ها و ستون‌هایی منبت کاری شده بسیار زیبایی قابل مشاهده است و نمای بی نظیری ایجاد کرده است.

ملکه تاشی خاتون که بود؟

یکی از افرادی که در گسترش و مرمت حرم شاهچراغ سهم بسزایی داشت، بانو ملکه تاشی خاتون بودند که در سال‌های ۶۸۰ تا ۶۸۵ هجری شمسی با جمع آوری کمک‌های مردمی و هزینه‌های بسیار شخصی اقدام به ایجاد گنبدی زیبا و ساخت صحن‌های زیبا کرد و همچنین اکثر زمین‌ها و ملک‌های شخصی خودش را در اطراف این حرم را وقف امور خیرخواهانه خود کرد.

تاریخچه حرم شاهچراغ

یکی از مشهورترین جهانگردان جهانی به اسم ابن بطوطه در طی دومین سفر خودش به شهر شیراز به تعریف و تمجدید از این حرم چنین نوشت :

مردم شیراز جهت توسل و تبرک هر روز به آرامگاه شاهچراغ می‌آیند و مادر پادشاه شیراز یعنی ملکه تاشی خاتون به آن‌ها غذای نذری می‌دهد و همچنین در شب‌های دوشنبه هر هفته مادر پادشاه در این محل حاضر می‌شود و همراه اکثر مردم شهر شیراز به دعا و راز و نیاز و خواندن قرآن مشغول می‌شوند و در بین مردم و زائرین میوه پخش می‌گردد.

پس از این دوره در لشکر کشی نادرشاه و آزاد سازی شهر شیراز از دست افغان‌ها به مرمت و بازسازی‌های بسیاری دست زد و بنا به گفته مناب موثق مبلغ ۱۵۰۰ تومان در آن زمان هزینه ساخت و بازسازی شاهچراغ کرد و یک لوستر آهنی با جنس طلای خالص وقف گنبد اصلی این حرم کرد.

معماری حرم شاهچراغ

درون حرم را با به کار بردن آئینه‌های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آئینه کاری کرده و انواع خط‌های زیبای فارسی و عربی، تزیین‌کننده نمای اطراف آینه‌ها و کاشی‌ها است.

بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار شاه‌نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده‌است. ضریح آن در شاه‌نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده‌است.

حیاط شاه‌چراغ دارای دو در اصلی ورودی است که در سمت جنوب و شمال حرم از زیر دو سر در بزرگ کاشی کاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم می‌شویم. در میان حیاط، حوض بزرگ فواره داری ساخته شده و در اطراف حوض درختکاری شده‌است. حرم شاه‌چراغ در سمت غرب حیاط و حرم محمد بن موسی، برادر شاه‌چراغ در سمت شمال شرقی حیاط قرار دارد.

غیر از دو در اصلی، دو در فرعی دیگر نیز وجود دارد که یکی به بازار حاجی و دیگر به مسجد جامع عتیق می‌رود درگاه مانندی نیز از ضلع شمال حیاط وارد بازار شاه‌چراغ می‌شود.

در دور تا دور حیاط، اتاق‌هایی دو طبقه ساخته شده که در پیشانی و جرزهای جلو آن‌ها کاشی کاری شده‌است. ستون‌های آهنی ایوان حرم به وسیله چوب‌های نفیس پوشش داده شده و در سقف مسطح آن نیز چوب منبت کاری شده به کار رفته‌است. امکانات وسیعی مثل پاسگاه انتظامی، دفتر پست و مخابرات، کتابخانه و موزه در این حیاط وسیع برای رفاه مردم ایجاد شده‌است.

زلزله ۱۲۳۸ قمری شیراز

در زلزلزه مهیب سال ۱۲۳۹ هجری قمری که شهر شیراز به کلی با خاک یکسان گردید، حرم شاهچراغ تقریبا از ریشه خراب شد و گنبد آن فرو ریخت و مردم همان لوستر طلای اهدایی نادرشاه را جهت بازسازی و مرمت حرم احمد بن موسی فروختند تا هزینه‌های ساخت دوباره این مکان مذهبی تامین گردد.

تولیت حرم شاهچراغ

مهم‌ترین بازسازی در حرم شاهچراغ شیراز در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی صورت گرفت و گنبد اصلی این حرم تخریب و اولین گنبد با جنس کاملا فلزی طراحی و نصب گردید، هم اکنون حرم حضرت شاهچراغ (ع) به دستور آیت الله خامنه‌ای در سال ۱۳۹۲ شمسی تولیت این حرم به آقای سید علی اصغر دستغیب واگذار گردید.

روز ملی شاهچراغ

در سال ۱۳۸۶ هجری شمسی توسط شورای فرهنگی و تاریخی استان فارس یکی از ایام تقویم به روز شاهچراغ تعلق گرفت که این روز ششم ذیقعده یعنی بین تولد حضرت معصومه و تولد امام رضا (ع) که به عنوان دهه کرامت مردم می‌شناسند، به عنوان روز ملی شاهچراغ نام گذاری گردید.

شاهچراغ که بود؟

پس از شهادت فرزند بزرگ حضرت امام موسی کاظم (ع) به اسم احمد بن موسی و محمد بن موسی و برادران امام رضا(ع) به دست حاکمان شهر شیراز و دستور خلیفه بخت مامون عباسی، این دو بزرگوار در همان محل دفن گردیدند و پس از گذشت چندین سال و گسترش شهرها و خانه تقریبا مزار این بزرگوار بین خانه‌ها قابل مشاهده نبود و فقط در بالای مزار ایشان تلی از گل ایجاد شده بود و به گفته یکی از بانوان مذهبی ساکن شهر شیراز در آن دوره در شب‌های جمعه، نوری از شب تا صبح به روی آن خاک میتابد و در صبح از بین می‌رود و این روند هر هفته ایجاد می‌شود.

پس از آنکه این خبر به گوش حاکان شهر شیراز رسید و هیچکس باور نکرد یک نفر مامور گردید تا شب را در آنجا باشد و گزارش این اتفاق را به سران شیراز بدهد که پس از آنکه دوباره این اتفاق و روشن شدن نوری بزرگ در بالای خاک ایشان صورت گرفت، دوان دوان به مقر حاکمیت رفت و چندین مرتبه کلمه شاه چراغ، شاه چراغ، شاه چراغ را صدا زد و از همان زمان تا به اکنون مردم حرم احمد بن موسی را به اسم شاهچراغ می‌شناسند.

موزه شاهچراغ

در حرم شاه چراغ موزه آثار فلزی، موزه نسخ خطی باستانی و موزه اشیا و آثار قدیمی موجود است که بازدید از آن خالی از لطف نیست. این موزه در جنوب حرم مطهر فعالیت دارد که برای کسب اطلاعات تاریخی درباره این امامزاده مهم و وقایع تاریخی که در این مکان و شهر شیراز در قرن‌های دورتر رخ داده همراه با تصاویر قدیمی از شاهرچاغ به نمایش عمومی در آمده است.

مشاهیر مدفون در حرم شاهچراغ

در طول قرن اخیر و بویژه قبل از انقلاب اسلامی، اشخاص مذهبی مهمی و برخی مشاهیر ایرانی مقیم شیراز بعد از وفات یا شهادت در این حرم به خاک سپرده شدند که در این بخش با لیست مشاهیر مدفون در شاهچراغ آشنا خواهید شد، افراد نامی در حرم شاهچراغ مدفون هستند:

• آيت‌الله شهيد سيد عبدالحسين دستغيب، دومين شهيد محراب انقلاب اسلامی
• حضرت آيت‌الله نجابت، از ياران آيت‌الله دستغيب
• بسمل شيرازی، يكی از دانشمندان بزرگ شيراز
• ميرزا ابوالقاسم سكوت، عارف مشهور قرن سيزدهم هجری
• فرهنگ شيرازی، از شعرا و خوش‌نويسان شيراز
• وصال شيرازی
• صادق خان زند يكی از رجال مهم دوران حكومت زنديه و برادر كريمخان زند
• حضرت آيت‌الله سيد محمد طاهری
• حضرت آیت‌الله شیخ عبدالحسین حائری شیرازی

حمله مسلحانه به حرم شاهچراغ

در ۴ آبان ۱۴۰۱، یک فرد مسلح با سلاح کلاشینکف به سمت زائران حرم شاهچراغ تیراندازی کرد و بیش از ۵۰ نفر از زائران حرم شاهچراغ مجروح و ۱۳ نفر کشته شدند، ساعاتی بعد از حادثه داعش در بیانیه‌ای مسولیت حمله را پذیرفت. در شیراز به مدت ۳ روز عزای عمومی اعلام شد. به گزارش یورونیوز از حادثه روز چهارشنبه ۴ آبان، یک شخص مسلح به حرم شاهچراغ وارد می‌شود و از ورودی مشخص شده عبور می‌کند و بعد از آن افراد حاضر در ورودی را به رگبار می‌بندد، سپس به سمت شبستان رفته ولی مردم که متوجه صدای شلیک گلوله می‌شوند، در ورودی حرم را از پشت قفل می‌کنند اما فرد مهاجم از در دیگری وارد حرم شده و مردم عادی را به رگبار می‌بندد پس از مدتی مأموران امنیتی و انتظامی در حرم حاضر شده و فرد مهاجم را دستگیر می‌کنند.

نظرات حرم شاهچراغ

قبل از مطالعه نظرات مردم درباره حرم شاهچراغ (ع) در بخش کامنت‌ها، توصیه داریم در این شیرازگردی سری به جاهای دیدنی نزدیک شاهچراغ نظیر مسجد نصیر الملک یا مسجد صورتی، خانه نصیر الملک در ۳۰۰ متری، باغ نارنجستان قوام و خانه زینت الملک در آن سوی خیابان لطفعلی خان زند و مسجد وکیل داخل مجموعه تاریخی وکیل دیدن کنید تا یک روز کاملا تاریخی و مذهبی در بافت قدیم شیراز سپری کنید، در پایان منتظر امتیاز و نظرات شما درباره حرم شاهچراغ شیراز خواهیم بود.

بیشتر بخوانید